• جرایم رایانه ای و اینترنتی

جرایم رایانه ای و انواع جرایم فضای مجازی

جرایم رایانه ای

در یک تعریف ساده جرائم اینترنتی، جرائمی هستند که در فضای مجازی و اینترنت

به وجود می‌آیند. منظور از فضای مجازی فضایی است که خدمات به‌صورت اطلاعات

الکترونیک مبادله و جابه‌جا می‌شود.

بنابراین در یک تعریف گسترده جرائم مجازی به فعل یا ترک فعلی که از طریق

یا به کمک سیستم‌های کامپیوتری و اینترنتی رخ می‌دهد قلمداد می‌شود

که باعث آسیب و زیان رساندن به دیگر اعضا جامعه می‌شود.

انواع جرایم فضای مجازی

1- جرائم سنتی در قالب فضای مجازی که شامل کلاه‌برداری، جعل، افترا، هتک حرمت و …

می‌شود که مصادیق آن در غیر از قالب فضای مجازی نیز نموده داشته و در قانون

مجازات اسلامی جرم انگاری شده است.

2- جرائم فضای مجازی سایبری که مختص قضاهای اینترنت است مانند شنود غیرمجاز،

دست‌کاری و تخریب داده‌های اینترنتی و …

3- جرم از طریق کامپیوتر که وابستگی به حضور اینترنت ندارد مانند جرم حمل اسناد و …

دسته بندی جرائم رایانه ای و فضای مجازی

جعل رایانه ای

تغییر داده‌ها یا علائم موجود در کارت‌های

حافظه یا قابل پردازش در سامانه‌های رایانه‌ای

یا مخابراتی یا تراشه‌ها یا ایجاد یا وارد کردن

متقلبانه داده‌ها یا علائم به آنها.

دسترسی غیر مجاز

دسترسی غیرمجاز رایانه‌ای زمانی محقق می‌شود

که شخصی به طور غیرمجاز به داده‌ها (اطلاعات)

یا سامانه‌های رایانه‌ای یا مخابراتی که به وسیله

تدابیر امنیتی محافظت شده‌اند، دسترسی پیدا کند.

سرقت رایانه ای

منظور از سرقت رایانه‌ای ربودن غیرمجاز داده‌های

متعلق به شخص دیگر است به نحوی که شخص

به آن داده‌ها همچنان دسترسی داشته باشد

یا آنکه به کل دسترسی  را نیز از دست بدهد.

کلاهبرداری رایانه ای

می‌توان گفت که جرم کلاهبرداری رایانه‌ای به معنای

به دست آوردن اموال افراد به وسیله رایانه یا

سایر سیستم‌های مجازی‌ و با استفاده از

روش‌های فریب‌کارانه و متقلبانه است.

شنود غیر مجاز

منظور از شنود غیرمجاز صرفا گوش دادن

به مکالمات صوتی خصوصی اشخاص نیست،

پبلکه شنود غیرمجاز شامل هر نوع پیام خصوصی

بدون رضایت فرد می‌باشد.

هتک حیثیت رایانه ای

هر کس به وسیله سامانه‌های رایانه‌ای یا مخابراتی،

فیلم یا صوت یا تصویری را تحریف کند و آن را

منتشر کند، به نحوی که عرفا موجب هتک حیثیت

او شود، مجرم شناخته میشود.

مجازات مربوط به انواع جرائم رایانه ای

  • مجازات انتشار اسکیرین شات

    در قانون جرایم رایانه‌ای مجازات انتشار اسکرین شات حبس از نود و یک روز تا دو سال و یا جزای نقدی از پانصد هزار تومان تا چهار میلیون تومان در نظر گرفته شده است. البته قاضی می‌تواند بنا به شرایط پرونده هر دوی این مجازات‌ها را همزمان اعمال کند.همچنین اگر انتشار اسکرین شات توام با تحریف و تغییر به صورت مستهجن باشد، حداکثر هر دو مجازات در انتظار مجرم خواهد بود.

  • مجازات جرم پولشویی

    مطابق قانون مبارزه با پولشویی، مرتکبین جرم پولشویی علاوه بر استرداد درآمد و عواید حاصل از ارتکاب جرم مشتمل بر اصل و منافع حاصل (و اگر موجود نباشد، مثل یا قیمت آن) به جزای نقدی به میزان یک چهارم عواید حاصل از جرم محکوم می‌شوند که باید به حساب درآمد عمومی نزد بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران واریز گردد.در واقع مجازات جرم پولشویی مجازاتی مالی و مرتبط با استرداد پول و مصادره اموال مجرم است.

  • مجازات تخریب و اخلال در داده و هک

    در ماده 8 قانون جرایم رایانه‌ای برای این جرم مجازات مقرر گردیده است بدین ترتیب که بیان می دارد: «هر کس به طور غیر مجاز داده‌های دیگری را از سیستم‌های رایانه‌ای یا مخابراتی یا حامل داده حذف یا تخریب یا مختل یا غیرقابل پردازش کند، به حبس از شش ماه تا دو سال یا جزای نقدی از چهل میلیون ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد».

  • مجازات رمالی و فالگیری

    مطابق ماده ۱۳ قانون جرایم رایانه‌ای، مجازات کلاهبرداری رایانه‌ای (رمالی و فالگیری رایانه‌ای)، رد مال به صاحب آن و همچنین حبس از یک تا پنج سال و یا جزای نقدی از دو تا ده میلیون تومان و یا هردوی مجازات‌ها، خواهد بود.

سوالات متداول

مهم‌ترین مصادیق جرائم رایانه‌ای علیه عفت عمومی به شرح زیر است:

  • تولید و نشر محتوای مستهجن یا مبتذل (هرزه‌نگاری)
  • کمک به دیگران برای دستیابی به محتوای مبتذل یا مستهجن
  • تهیه فیلم یا عکس از مکان‌های اختصاص‌یافته به بانوان
  • تهیه مخفیانه فیلم یا عکس مبتذل از مراسم خانوادگی دیگران و توزیع آن

ماده قانونی ناظر به جرم نشر اکاذیب رایانه‌ای ماده ۱۸ قانون جرائم رایانه‌ای است.

طبق این ماده هر کس به قصد اضرار به غیر یا تشویش اذهان عمومی یا مقامات رسمی به وسیله سامانه رایانه‌ای یا مخابراتی اکاذیبی را منتشر کند یا در دسترس دیگران قرار دهد یا با همان مقاصد اعمالی را بر خلاف حقیقت، به عنوان نقل قول، به شخص حقیقی یا حقوقی به طور صریح یا تلویحی نسبت دهد، اعم از اینکه از طریق یادشده به نحوی از انحا ضرر مادی یا معنوی به دیگری وارد شود یا نشود، افزون بر اعاده حیثیت (در صورت امکان) به حبس از نود و یک روز تا دو سال یا جزای نقدی از پنج میلیون تا چهل میلیون یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد.

  1. مراجعه به دادسرا جرائم رایانه‌ای: با مراجعه به دادسرا شما می‌توانید تشکیل پرونده داده و موضوع را رسیدگی نمایید. در این حالت برای انجام تحقیقات تکمیلی پرونده به پلیس فتا ارسال می‌گردد.
  2. مراجعه یا طرح شکایت در سایت پلیس فتا: شما می‌توانید شکایت خود از پیج اینستاگرام را با مراجعه به بخش اطلاعات مردمی پلیس فتا ثبت نمایید.

در برخی از موارد ممکن است مجرم در ارتکاب یک جرم تنها نبوده و فرد یا افرادی به او در ارتکاب جرم کمک نموده باشند. بسته به آن‌که این افراد در روند ارتکاب جرم مسئول انجام چه کاری بوده‌ و چه نقشی در فرآیند ارتکاب جرم داشته باشد، ممکن است شریک یا معاون در جرم قلمداد شوند.

فیشینگ عبارت است از آن‌که افرادی با طراحی وبگاه‌های جعلی و یا پست الکترونیک قلابی اطلاعات شخصی و محرمانه سایر افراد نظیر نام کاربری، رمز عبور، اطلاعات مندرج در کارت‌های اعتباری و سایر اطلاعات محرمانه را از طریق ترغیب یا تحریک افراد به دست آورند.

توجه

برای دریافت مشاوره حقوقی رایگان به صفحه تماس با ما یا صفحه اصلی مراجعه کنید!