خیار غبن

خیار غبن چیست؟

خیار غبن یعنی گول خوردن و وقتی در یک قرارداد به کار می رود یعنی اینکه در آن قرارداد یکی از طرفین به دلیل عدم رعایت موازنه اقتصادی عوضین معامله فریب خورده است؛

مثلا پولی که در ازای خانه خریداری شده پرداخت شده کمتر از ارزش واقعی آن خانه است و فروشنده فریب خورده است. به همین دلیل برای جلوگیری از ضرر قانون گذار به کسی که در معامله فریب خورده است این اختیار را داده است تا معامله را فسخ کند که در اصطلاح حقوقی به آن «خیار غبن» می گویند.

ماده 416 قانون مدنی اینگونه مقرر کرده است: «هر یک از متعاملین که در معامله غبن فاحش داشته باشد بعد از علم به غبن می تواند معامله را فسخ کند.»

همانطور که گفتیم غبن یعنی فریب خوردن اما غبن فاحش یعنی چه؟ غبن فاحش یعنی فریب خوردنی که غیرقابل چشم پوشی باشد و در عرف آن را ضرر بدانیم مثلا فروش یک لیوان معلومی به 800 هزار تومان فریبی است که فاحش است و همه مردم آن را ضرر می دانند.

شرایط تحقق خیار غبن

برای اینکه فرد فریب خورده بتواند با استناد به ماده 416 به این موضوع استناد کند باید شرایط تحقق وجود داشته باشد، این شرایط از قرار زیر است:

مخصوص عقودی است که دو مال در برابر هم قرار دارند مثلا خودرو در مقابل پول یا خانه در برابر باغ

فرد فریب خورده یا به اصطلاح مغبون نباید در هنگام انعقاد قرارداد به قیمت واقعی آگاه باشد اگر نه حق استفاده از خیار غبن را ندارد. البته اصل بر این است که فردی که ادعای فریب خوردن می کند واقعا آگاه به قیمت نیست و کسی که ادعا می کند فریب خورده از قیمت واقعی آگاه بوده است باید آگاهی او را ثابت کند. به هیچ طریقی نباید این حق ساقط شده باشد.

مدت زمان استفاده

در جواب این سوال که آیا خیار غبن فوری است ماده 420 قانون مدنی مقرر داشته است که: «خیار غبن بعد از علم به غبن فوری است» به این معنی که بعد از اینکه فرد فریب خورده متوجه شد که فریب خورده است باید فورا اعلام کند که از فریب خوردن آگاه شده است و قصد فسخ قرارداد را دارد. این مدت اغلب با توجه به شرایط حاکم بر قرارداد و عرف و عادت مشخص می شود.

اسقاط کافه خیارات ولو خیار غبن فاحش یعنی چه؟

به طور کلی خیارات از حقوق طرفین معامله است و آنها می توانند ضمن معامله این حق را از خود سلب کنند. خیار غبن هم به عنوان یکی از خیارات توسط طرفین قابل اسقاط است. برخی موارد دیده ایم که در قراردادها «اسقاط کافه خیارات» یا «اسقاط کافه خیارات ولو خیار غبن فاحش» درج شده است، با وجود دو شرط باید با دقت بیشتری قرارداد را امضا کنید اما معانی آنها چیست؟

اسقاط یعنی از بین بردن و کافه هم یعنی کلیه و همگی در نتیجه اسقاط کافه خیارات یعنی اینکه «حق خودم را برای استفاده از خیارات نمی خواهم» با قبول این شرط شما می پذیرید اگر در موردی قانون به شما اجازه فسخ کردن قرارداد را داده است از آن صرف نظر کنید.

با این حال این شرط شامل خیار غبن فاحش نمی شود، مگر شرط به این ترتیب ذکر شده باشد «اسقاط کافه خیارات ولو خیار غبن فاحش» این عبارت خیار غبن فاحش را هم از بین می برد یعنی حتی اگر طرف معامله به طور کاملا واضحی فریب خورده باشد با وجود این شرط حق خود را برای فسخ قرارداد از خودش گرفته است و دیگر به استناد این خیار قانونی نمی تواند قرارداد را فسخ کند مگر از جهت دیگری حق فسخ داشته باشد.

مقالات مرتبط:

وکیل کلاهبرداری اینترنتی

وکیل کلاهبرداری اینترنتی

وکیل کلاهبرداری اینترنتی

در این مقاله با معرفی وکیل کلاهبرداری اینترنتی همراهتان هستیم. کلاهبرداری اینترنتی یکی از جرایمی است که به واسطه توسعه تکنولوژی و حضور اثرگذار و مهم اینترنت بر زندگی افراد شکل گرفته است، در واقع این جرم همان کلاهبرداری سنتی است که این بار از طریق استفاده از اینترنت شکل می گیرد و مسائل و معضلات زیادی نیز در پی دارد. مثلا کلاهبرداری اینترنتی از طریق اینستاگرام. یا کلاهبرداری از طریق تلگرام.

یکی از شایع ترین انواع کلاهبرداری است که افراد زیادی با آن درگیر هستند. شیوه های کلاهبرداری اینترنتی با توجه به تنوع زیادی که می توانند داشته باشند نیازمند دقت و اطلاعات روزآمد قانون گذار است تا از ورود صدمات جدی به افراد جامعه جلوگیری شود.

کلاهبرداری اینترنتی چیست؟

برای شناخت کلاهبرداری اینترنتی باید ابتدا مفهوم کلاهبرداری ساده را بدانیم. در تعریف عامیانه می توان گفت کلاهبرداری ساده یعنی فردی با سوءنیت مال متعلق به دیگری را با فریب دادن او و استفاده از وسایل متقلبانه از او بگیرد و ببرد.

کلاهبرداری اینترنتی در قانون مجازات اسلامی سال ۹۲ تعریف شده است. طبق این ماده :«هرکس به طور غیرمجاز از سامانه ‌های رایانه‌ای یا مخابراتی با ارتکاب اعمالی از قبیل وارد کردن، تغییر، محو، ایجاد یا متوقف کردن داده ‌ها یا مختل کردن سامانه، وجه یا مـال یا منفعت یا خدمات یا امتیازات مالی برای خود یا دیگری تحصیل کند علاوه بر رد مال به صاحب آن به حبس از یک تا پنج سال یا جزای نقدی از بیست میلیون (۲۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال تا یکصد میلیون (۱۰۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد.»

وکیل کلاهبرداری رایانه‌ای، وکیل جرایم رایانه‌ای

با توجه به این ماده در صورتی که کسی به طور غیرمجاز با اعمالی مانند وارد کردن داده، تغییر داده، محو داده، ایجاد داده، متوقف کردن داده یا مختل کردن داده وجه، مال، منفعت، خدمات یا امتیازی را برای خودش یا فرد دیگری به دست آورد، مرتکب جرم کلاهبرداری رایانه ای شده است.

تفاوت کلاهبرداری ساده و کلاهبرداری اینترنتی

کلاهبرداری ساده و اینترنتی تفاوتی دارند که در این راستا می توان به این موضوع اشاره کرد. در کلاهبرداری ساده تنها گرفتن مال در کلاهبرداری تعریف شده است. اما در کلاهبرداری اینترنتی علاوه بر مال، به دست آوردن منفعت، خدمات یا امتیاز نیز مدنظر است.

قانون گذار در ماده ۱۳ قانون جرایم رایانه ای به مجازات جرم کلاهبرداری اینترنتی اشاره کرده است و آن را به این ترتیب مقرر داشته است که مرتکب به مجازات های زیر محکوم خواهد شد:

  • رد مال به صاحب آن
  • حبس از یک تا پنج سال یا
  • جزای نقدی از بیست میلیون (۲۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال تا یکصد میلیون (۱۰۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال

در مورد مرتکب جرم رایانه ای مجازات رد مال به صاحب آن اجباری است. اما قاضی مخیر است یکی از دو مجازات حبس یا جزای نقدی را تعیین کند و یا هر دوی مجازات های حبس و جزای نقدی به همراه رد مال به صاحب را مورد حکم قرار دهد.

انواع کلاهبرداری اینترنتی

کلاهبرداری اینترنتی را می توان از راه های مختلفی انجام داد که باعث گسترده تر شدن دامنه این جرم شده است. برخی از این موارد شایع تر و برخی نادرتر هستند. البته باید توجه داشته باشید همیشه امکان این هست که روش جدیدی در کلاهبرداری از طریق اینترنت به وجود بیاید که از قبل مورد پیش بینی نبوده است. یکی از رایج ترین انواع کلاهبرداری اینترنتی درگاه های پرداخت جعلی هستند. که کاربر به یک صفحه درگاه پرداخت جعلی هدایت می شود و با گمان اینکه این صفحه پرداخت دارای اعتبار است اقدام به پرداخت وجهی می نماید.

این نوع کلاهبرداری می تواند با ارسال ایمیل یا پیامک هایی که حاوی لینک ارجاع به صفحه پرداخت جعلی هم باشد، صورت بگیرد. کلاهبرداری اینترنتی از حساب بانکی یکی دیگر از مواردی است که این روزها هم صحبت از آن زیاد است و مدام به افراد توصیه می شود که در این پرداخت ها دقت لازم داشته باشند که ایمن روش نیز در اختیار دیگران قرار ندادن اطلاعات کارت و همچنین استفاده از رمز پویا است.

شکایت از جرم

برای شکایت از جرم کلاهبرداری اینترنتی باید حضورا در محل دادسرا حضور پیدا کرده و اقدام به تشکیل پرونده کنید برای این کار ساکنین تهران می توانند به دادسرای جرایم رایانه ای بروند و ساکنین شهرهای دیگر ایران به دادسرای محل سکونت خود بروند.

برای تشکیل پرونده باید مدارک لازم را به همراه داشته باشند مثل شناسنامه، کارت ملی و سایر اسناد و مدارکی که از وقوع جرم حکایت دارند. بعد از تشکیل پرونده پلیس فتا اقدام به پیگیری جرم می کند و سعی می کند تا مجرم را پیدا کند و دلایل وقوع جرم را جمع آوری کند.

البته یک راه دیگر هم برای ثبت شکایت از جرایم رایانه ای از جمله کلاهبرداری اینترنتی هم وجود دارد و آن هم مراجعه به سایت پلیس فتاست که با ورود به این سایت می توانید در قسمت ارتباطات مردمی شکایت خود را ثبت کنید تا در اسرع وقت با شما تماس گرفته شود که این راه یک روش رسمی شکایت محسوب نمی شود بلکه تنها یک راه اعلام جرم است و نه یک راه شکایت که در مراجع قضایی.

راه های کلاهبرداری اینترنتی مختلف است و از فیشینگ گرفته تا عدم تطابق کالا و عدم تحویل کالا بعد از واریز وجه را شامل می شود. یکی از این موارد کلاهبرداری های رایج اینترنتی که هر روز بیشتر می شود از طریق سایت های خرید و فروش مثل سایت مدیا اد یا سایت دیوار شکل گرفته است، که باعث شده است مردم نسبت به خرید و فروش در این سایت ها بی اعتماد شوند، به این صورت که کسی کالایی را برای فروش در سایت قرار می دهد و بعد از اینکه اعتماد مشتری را جلب کرد و مبلغی را از او گرفت، دیگر پاسخ او را نخواهد داد، متاسفانه برای مشاوره از این موارد زیاد با ما تماس می گیرند.

با توجه به اینکه دیگر کلاهبرداری ها از شکل سنتی خود فاصله گرفته و رو به سوی کلاهبرداری های رایانه ای و اینترنتی است تشخیص این جرایم و پیدا کردن مجرم از قبل به مراتب سخت تر و پیچیده تر شده است.

نحوه تعیین هزینه حق الوکاله

حق الوکاله وکیل بر اساس تعرفه اعلامی از سوی قوه قضاییه تعیین می شود. اما در مواردی امکان توافق بر مبلغ کمتر یا بیشتر از تعرفه وجود دارد.

شرایط یک انتخاب درست بعد از وقوع یک جرم رایانه ای علی الخصوص کلاهبرداری اینترنتی مراجعه به یک وکیل کیفری در حوزه کلاهبرداری است. وکیلی که در این باره تجربه و تخصص کافی دارد.

با توجه به اینکه رسیدگی به دعاوی کیفری و تعقیب این جرایم طولانی و زمان بر است، حضور یک وکیل کلاهبرداری اینترنتی می تواند به شما کمک کند تا هر چه سریعتر روند کار را پیگیری کنید. هرچند وکیل کلاهبرداری اینترنتی نمی تواند مواردی مانند تاریخ رسیدگی را تعیین کند اما می تواند به شما بگویید چه مدارکی را تهیه کنید یا در دادگاه چه اظهاراتی داشته باشید تا بر رای قاضی اثرگذار باشد علاوه بر اینکه دفاعیات یک وکیل کلاهبرداری اینترنتی هم می تواند بر روند رسیدگی و نظر قاضی تاثیر داشته باشد تا در نهایت شما هر چه سریع تر به حق خود که با کلاهبرداری ضایع شده است برسید.

مراجع شکایت

در قسمت قبل توضیح دادیم که نحوه شکایت از جرم کلاهبرداری اینترنتی چگونه است. اما این سوال به کرات مطرح می شود که مرجع شکایت از کلاهبرداری اینترنتی کجاست؟ در واقع، برخی از اشخاص تصور می کنند که نحوه شکایت از جرم کلاهبرداری اینترنتی، از طریق مراجعه حضوری به مراجع قضایی امکان پذیر است. در حالی که امروزه کسانی که قصد شکایت از این جرم را دارند، باید شکواییه خود را در سامانه ثنا ثبت کنند.

سامانه ثنا چیست؟

درگاه خدمات الکترونیک قوه قضاییه به سامانه ثنا معروف است. درج اطلاعات اشخاص حقوقی یا حقوقی دارای پرونده در دادگاه یا دادسرا الزامی است. البته این موضوع استثنائاتی هم دارد. لذا نیازی به مراجعه حضوری به مراجع قضایی برای شکایت از جرم کلاهبرداری اینترنتی نیست. با این وجود، در پاسخ به این سوال باید گفت که اصولا جرایم اینترنتی مانند جرم سرقت اینترنتی و همچنین کلاهبرداری های اینترنتی، پس از طرح شکایت، به دادسرای جرایم رایانه ای ارجاع داده می شوند که دادسرای جرایم رایانه ای، یک دادسرای تخصصی برای رسیدگی به جرایمی است که در حوزه اینترنتی و رایانه ای صورت می گیرند.

پس از اینکه شکایت از جرم کلاهبرداری رایانه ای به دادسرای جرایم رایانه ای ارجاع داده شد، مقامات دادسرا از جمله دادیار و بازپرس تحقیقات مقدماتی در خصوص پرونده کلاهبرداری اینترنتی را انجام می دهند. اگر این جرم نیاز به انجام تحقیقات تخصصی تری داشته باشد، موضوع را به پلیس فتا نیز ارجاع می دهند/ تا پلیس فتا تحقیقات را تکمیل کند.

مقالات مرتبط:

نکات حقوقی فروش ملک مشا