ضمانت نامه بانکی چیست و چه کاربردی دارد؟

ضمانت نامه بانکی چیست؟ سندی است که به موجب آن موسسه اعتباری و بانک به طور غیر قابل برگشت متعهد می‌شوند به محض اعلام و مطالبه هر میزان از وجه مندرج در آن توسط ذینفع با رعایت مفاد دستورالعمل ناظر بر ضمانت نامه بانکی (ریالی) وجه مطالبه شده را به ذینفع پرداخت نمایند، این ضمانت نامه با آنچه از عقد ضمان مندرج در قانون مدنی مفاد ماده ۶۹۱ قانون مذکور استنباط می شود متفاوت است زیرا در زمان صدور ضمانت نامه بانکی نیازی به وجود سبب دین نیست (غالباً نیز سبب دین ایجاد نشده است) و مبنای قانونی ضمانت نامه بانکی در قانون مدنی را می توان ماده ۱۰ قانون فوق الذکر دانست.

اجزای تشکیل دهنده ضمانت نامه بانکی

ضمانت نامه بانکی بایستی شامل موارد ذیل باشد:

۱- ضمانت خواه (مضمون عنه):

منظور شخصی است که تعهداتی را به موجب روابط پایه (قرار داد، مزایده یا هر رابطه حقوقی دیگر) در قبال ذی نفع برعهده دارد و برای تضمین ایفای آن تعهدات، از موسسه اعتباری یا بانک تقاضای صدور ضمامت نامه می نماید.

۲- ذی نفع (مضمون له):

شخصی که ضمانت نامه به نفع وی صادر می شود، به عبارت دیگر ضمانت نامه بانکی نمی تواند بی نام (حامل ) صادر شود.

۳- وجه ضمانت نامه:

مبلغ قابل پرداخت به ذی نفع است، به عبارت دیگر تعهد بانک به پرداخت محدود به مبلغ مذکور است.

۴- خاتمه:

تاریخ یا رویدادی که طبق شرایط ضمانت نامه با واقع شدن هر یک از آن ها، ضمانت نامه از درجه اعتبار ساقط می گردد (خواه ذی نفع مبلغ را مطالبه نماید یا خیر)

آیا ضمانت نامه بانکی قابل انتقال است؟

خیر، مطابق ماده ۱۹دستور العمل ناظر بر ضمانت نامه بانکی (ریالی)، نه تنها برگه ضمانت نامه، بلکه حقوق ناشی از آن را نیز نمی توان‌ در قالب هیچ یک از عقود از جمله صلح و هبه به شخص دیگری منتقل نمود.

انواع ضمانت نامه

۱- ضمانت نامه شرکت در مناقصه و مزایده

این نوع ضمانت نامه ها بیشتر برای تضمین انجام تعهد و عقد قرارداد در صورت برنده شدن در مناقصه و مزایده برگزار شده از سوی سازمان‌ها و شرکت‌ها به منظور جبران ضرر و زیان ناشی از انصراف و عدم ایفای تعهد برندگان این معاملات از شرکت‌ کنندگان اخذ می گردد، این نوع ضمانت نامه ها معمولاً برای مبلغی معادل ۲ تا ۵ درصد ارزش مناقصه و مزایده صادر می‌شود و در برخی موارد نیز تناسب وجود ندارد و برای مبلغ ثابتی صادر می گردد.

۲- ضمانت نامه دوره نگه داری / تضمین سازنده

این ضمانت نامه به منظور اطمینان کارفرمایان از کیفیت و صحت کار، پیمانکاران پروژه ها اخذ می گردد معمولاً برای مبلغ معادل پنج درصد ارزش قرارداد اصلی صادر می‌شود.

۳- ضمانت نامه حُسن انجام تعهد

این نوع ضمانت نامه به منظور اطمینان از انجام به موقع و دقیق تعهدات از متعهد اخذ می گردد و معمولاً ۵ تا ۱۰ درصد ارزش رابطه پایه را شامل می شود.

۴- ضمانت نامه استرداد کسور وجه الضمان

کارفرمایان به منظور اطمینان و تضمین انجام درست و به موقع کار توسط پیمانکاران بخشی از مبلغ ناخالص صورت حساب های هر دوره را که معمولاً ۱۰ درصد است کسر و نزد خود تا مدت معینی که در قرارداد پایه تعیین می شود نگهداری می نمایند، لکن جهت پرداخت این میزان به پیمانکار ضمانت نامه می دهند.

۵- ضمانت نامه پیش پرداخت

این ضمانت نامه در واقع پس از انعقاد قرارداد به عنوان پیش پرداخت از خریداران کالا دریافت می گردد.

۶- ضمانت نامه تعهد پرداخت

این نوع از ضمانت نامه به ندرت صادر می شود و در قبال ۱۰۰ درصد تعهد اصلی صادر می گردد.

۷- ضمانت نامه گمرکی

چنانچه وارد کنندگان کالا برای ترخیص کالای خویش قادر به پرداخت حقوق گمرکی تعیین شده نباشند بانک یا موسسه اعتباری می‌تواند اقدام به صدور ضمانت‌نامه گمرکی که نوعی تعهد پرداخت در سررسید معین است نمایند.

سایر مقالات:

مطالبه چک از ورثه