معامله فضولی

معامله فضولی چیست؟

معامله فضولی به معامله‌ای گفته می‌شود که در آن مالک از انجام یک معامله یا واگذاری مالی، رضایت ندارد یا اینکه از موضوع بی‌خبر است. به بیانی دیگر در این نوع معامله یک شخص بدون اینکه مالک یا صاحب مالی باشد، بدون اطلاع صاحب اصلی آن نسبت به فروش آن اقدام می‌کند. ناگفته نماند که در قانون از جمله شروط اصلی برای تائید معامله این است که مالک از فروش یا واگذاری رضایت کامل را داشته باشد. در نتیجه اگر در معامله‌ای مالک یا صاحب مال رضایت نداشته باشد، تا زمان جلب رضایت او معامله از نظر قانونی تائید نمی‌شود. جز مالک اصلی تنها وکیل یا وصی قانونی شخص می‌تواند نسبت به فروش اموال او اقدام کند. در ادامه به توضیح بیشتر در مورد معامله فضولی می‌پردازیم. برای آگاهی بیشتر تا پایان با ما همراه باشید.

انواع معامله فضولی

دو نوع دارد.

معامله فضولی تملیکی

در این نوع معامله فرد بدون اطلاع و رضایت صاحب مال آن را می‌فروشد.

معامله فضولی عهدی

در این نوع معامله یک نوع تعهدی وجود دارد. یک شخص روی حساب شخص دیگری متعهد می‌شود تا یک معامله را برای شخص دیگری انجام دهد. بر این اساس موکل باید تعهداتی که وکیل در حیطه فعالیت خود دارد را انجام دهد. در مورد اقداماتی که در خارج از چهار چوب تعهدات قرار دارد، هیچ گونه مسئولیتی ندارد. ناگفته نماند که در این قسمت از توضیحات منظور از کلمه موکل همان معامله کننده فضول است. زمانی که از حدود اختیاراتی که برای وی در نظر گرفته شده است، خارج می‌شود.

حکم معامله فضولی چیست؟

هم همانند دیگر معامله‌هایی که در چهارچوب قانون انجام می‌شوند، سه حالت دارد. حالت اول اینکه معامله صحیح است. حالت دوم اینکه معامله باطل است و حالت سوم معامله غیر نافذ است. در ادامه به توضیح بیشتر در مورد شرایطی می‌پردازیم که در صورت وقوع آنها معامله فضولی باطل می‌شود.

– اگر معامله فضولی صورت گیرد و شخص مالک پس از وقوع معامله همچنان ناراضی باشد، معامله باطل است.

– اگر وکالتی که بر طبق آن وکیل مسئولیت و تعهد دارد، باطل شده باشد. و پس از باطل شدن وکالت نامه، فوضول، نسبت به انجام معامله اقدام کند، معامله صورت گرفته باطل می‌باشد.

منظور از معامله غیر نافذ چیست؟

غیرنافذ به معامله‌ای گفته می‌شود که حالتی بین صحیح و باطل دارد. معامله غیر نافذ به آن دسته از معاملاتی گفته می‌شود که در آن نقص وجود دارد. به دلیل نقص موجود نمی‌توان تشخیص داد که معامله صحیح است یا باطل. در چنین شرایطی برای صحیح واقع شدن معامله باید هر چه زودتر نسبت به رفع مشکلی که سبب غیر نافذ شدن معامله شده است، اقدام کنید. در این نوع معامله مقصود از وجود نقص همان نارضایتی مالک است. هر زمانی که شخص بتواند رضایت مالک را کسب کند، نقصی که عامل غیر نافذ شدن معامله شده است، برطرف و در نتیجه معامله صحیح محسوب می‌شود.

گرفتن رضایت از مالک می‌تواند به صورت صریح یا ضمنی باشد. منظور از رضایت صریح این است که مالک به صورت حضوری و با صراحت کلام رضایت خود از معامله را اعلام کند اما اعلام رضایت به روش ضمنی کمی متفاوت است. در این روش مالک با دادن یک رضایت نامه به شخصی دیگری (فضول) رضایت خود از این معامله را بیان می‌کند. ناگفته نماند که رضایت مالک برای فروش تنها در مواقعی لازم و ضروری است که مالک شخص بالغ و عاقل باشد.

مالک: مالک به شخصی گفته می‌شود که صاحب اصلی مال است که ممکن است از فروش مال مورد نظر اطلاع نداشته باشد. یا در صورت اطلاع راضی نباشد. شرط اصلی صحیح واقع شدن معامله این است که مالک از معامله رضایت داشته باشد.

شخص اصیل: شخص اصیل به فردی گفته می شود که در معامله فضولی با فضول معامله می‌کند.

شخص فضول: به شخصی گفته می‌شود، که خودش صاحب مال نیست و بدون رضایت صاحب مال قصد فروش آن را دارد.

در نتیجه دانستید که معامله فضولی به معامله‌ای گفته می‌شود که در آن یک شخص که صاحب مال نیست و از آن تحت عنوان شخص فضول یاد می‌شود قصد دارد که بدون رضایت مالک ان را بفروشد. معاملاتی نظیر این مورد که در آن صاحب اصلی مال راضی نیست، معامله باطل است. فقط در صورتی صحیح می‌شود که فرد بتواند رضایت مالک را کسب کند.

مقالات مرتبط:

اراضی موات چیست؟