دریافت مهریه از طریق اجرا گذاشتن مهریه

اجرا گذاشتن مهریه از طریق شورای حل اختلاف یکی از موضوعات مهم و بحث برانگیز حقوقی که تبدیل به یک مشکلی اجتماعی شده است، موضوع مهریه و اجرا گذاشتن مهریه است. با توجه به شرایط، قوانین و جزئیات مربوط به دریافت مهریه، حتما برای اجرا گذاشتن مهریه و انجام مراحل قانونی نیاز به دریافت مشاوره حقوقی و مراجعه یک وکیل خوب و متخصص در زمینه مهریه وجود دارد.

روش های دریافت مهریه

یک خانم بعد از طلاق و یا در طول مدت زندگی با همسرش، می تواند مهریه خود را مطالبه کند. با توجه به روند قانونی و زمان بری که برای دریافت مهریه باید طی شود، بهتر است تا حد امکان، مهریه به صورت توافقی دریافت شود اما اگر مرد حاضر به پرداخت مهریه نباشد، خانم ناگزیر است از روش های قانونی برای دریافت مهریه استفاده کند.

اولین و بهترین روش برای دریافت مهریه، اجرا گذاشتن مهریه از طریق شورای حل اختلاف و اجرای آن از طریق اداره اجرای ثبت است. زوجه می تواند با مراجعه به اجرای ثبت، اموال زوج را توقیف کند و با این کار از انتقال اموال او به شخص دیگر جلوگیری کند. روش دیگر برای دریافت مهریه در صورت نبود شرایط اقدام از طریق ثبت و به نتیجه نرسیدن آن، اقدام از طریق دادگاه است.

از جمله راه های دیگری که زوجه می تواند برای تحت فشار دادن مرد و دریافت مهریه استفاده کند، ممنوع الخروج کردن مرد است. به این صورت که اگر مهریه عندالمطالبه باشد و مرد، تمکن مالی کافی را برای پرداخت مهر داشته باشد و باز هم مهریه زوجه را نمی پردازد، زوجه می تواند او را از طریق اداره اجرای ثبت، ممنوع الخروج کند تا از این طریق او را مجبور به پرداخت مهریه کند.

راه دیگر این است که اگر ارزش مادی مهریه خانم زیر 20 میلیون تومان باشد، می تواند از طریق شورای حل اختلاف، مهریه خود را مطالبه کند. هرچند معمولا محدودیت هایی که شوراهای حل اختلاف دارند موجب می‌شود بیشتر افراد به دادگاه مراجعه کنند اما اقدام از طریق شورای حل اختلاف مزایای نیز دارد.

با اقدام از طریق شورای حل اختلاف، مراحل دادرسی کوتاه تر می شود و متقاضی در نوبت نمی ماند، اما اگر مبلغ مهریه بالای 20 میلیون است، بهتر است برای اجرای مهریه از سایر راه های قانونی مذکور، استفاده شود.

مراحل اخذ مهریه از طریق شورای حل اختلاف

طبق ماده 4 قانون حمایت خانواده بررسی دعاوی خانواده مانند دعاوی مهریه، تمکین، حضانت و نفقه در صلاحیت دادگاه خانواده است. اما رسیدگی دعاوی مربوط به مهریه، جهیزیه و نفقه، در صورتی که این شرایط را داشته باشند در شوراهای حل اختلاف باید مطرح شود.

اگر مبلغ دعاوی مربوط به مهریه، نفقه و جهیزیه تا ۲۰ میلیون تومان باشد.

اگر پیش از طرح دعاوی مذکور، درخواست طلاق مطرح نشده باشد، چراکه درخواست طلاق در صلاحیت دادگاه خانواده قرار دارد.

لذا اگر دادگاه خانواده، حکم طلاق را صادر کند، وضعیت جهیزیه، مهریه و نفقه را هم در همان حکم، مشخص می‌کند و دیگر نیازی به رسیدگی این دعاوی توسط شورا نیست.

رسیدگی به دعوای مطالبه مهریه در این موارد با ارائه دادخواست به شورای حل اختلاف شروع می شود. زوجه باید توجه داشته باشد که اگر ظرف مدت 10 روز از زمان صدور قرار تامین خواسته، دادخواست اصلی مطالبه مهریه ثبت نشود، با درخواست زوج، اموال از توقیف آزاد می شود.

با اقدام زوجه از طریق شورای حل اختلاف برای مطالبه مهریه، اگر زوج توان پرداخت مهریه را نداشته باشد، می تواند با ارائه دادخواست اعسار، تقاضای تقسیط مهریه را داشته باشد.

وکیل مطالبه مهریه

خانومی که قصد دریافت مهریه خود را دارد، باید بداند که بدون داشتن تجربه و دانش حقوقی، نمی تواند به راحتی این راه را به پایان برساند، بنابراین بهتر است برای انتخاب بهترین و سریعترین روش دریافت مهریه از مشاوره و کمک یک وکیل متخصص در دعاوی خانواده و مهریه استفاده کند.

خانم برای انتخاب بهترین وکیل مهریه، باید عواملی مانند: دانش، تخصص، سابقه، حسن نیت، مهارت و تجربه وکیل را بررسی کند.

مقالات مرتبط:

ثبت طلاق ایرانیان خارج از کشور توسط وکیل

آیا زوجه حق طلاق را با یک بار ضرب و جرح به دست می آورد؟

برای پاسخ به این سوال باید به متن قانون دقت کرد. با دقت در بند 4 تبصره ماده 1130 قانون مدنی مشخص می شود که یک بار ضرب و جرح مشمول این ماده نمی شود چرا که در این بند تصریح شده است که ضرب و شتم باید مستمر باشد تا موجب عُسر و حرج برای زن شود و بر مبنای آن بتواند حق طلاق را دریافت کند.

بنابراین یک بار ضرب و شتم مشمول عنوان مستمر نیست و موجب به دست آوردن حق طلاق نمی شود. هرچند که در هر صورت زن می تواند بخاطر ضرب و جرح و صدمات وارده به دادسرا مراجعه کند و از مرد شکایت کند و تقاضای مجازات او را داشته باشد اما زن باید این موضوع را بداند که یک بار ضرب و شتم به سبب آنکه مشمول حکم مستمر نیست باعث پذیرفتن درخواست طلاق او از سوی دادگاه نمی شود.

قطعا با تکرار این کار زن، می تواند با استاد به حکم دادگاه کیفری به دادگاه خانواده مراجعه کند و درخواست طلاق خود را مطرح کند.

لازم به ذکر است، درصورتی که زن مورد ضرب و شتم از سوی همسر خود قرار بگیرد و صدمات بدنی به او وارد شود بهتر است با ثبت شکایت در کلانتری یا دفتر خدمات و دریافت معرفی نامه سریعا به پزشکی قانونی مراجعه کند تا قبل از بین رفتن آثار این صدمات، میزان صدمات وارد شده مشخص شود.

آیا در صورت ضرب و جرح از سوی مرد، زن حق طلاق دارد؟

با توجه به اینکه در قانون ایران، حق طلاق با مرد است و زن اختیار طلاق ندارد، برای ایجاد تعادل در روابط زوجین و جلوگیری از تعدی به زن، تحت شرایطی به زن در عقدنامه های چاپی این حق داده می شود که به دادگاه خانواده مراجعه کند و درخواست صدور حکم طلاق را داشته باشد.

یکی از شروطی که زن به واسطه آن می تواند درخواست طلاق بدهد شرط دوم عقد نامه مذکور است که: سوء رفتار و یا سوء معاشرت زوج (مرد)، به حدی که ادامه زندگی را برای زوجه غیر قابل تحمل کند را مجوز حق طلاق برای زن می داند.

علاوه بر این، قانون مدنی نیز در ماده 1130 صریحا به موضوع ضرب و شتم زوجه پرداخته است. در این ماده برخی شرایطی که زن به موجب وقوع آن ها می تواند تقاضای طلاق کند بیان شده است.

در بند ۴ تبصره این ماده آمده است: ضرب و شتم یا هرگونه سوء رفتار مستمر زوج که عرفا با توجه به وضعیت زوجه قابل تحمل نباشد از مصادیق عسر و حرج است که به واسطه وقوع آن زن می تواند درخواست طلاق بدهد.

کتک زدن زن توسط مرد و طلاق

طبق موارد گفته شده، در صورتی که مرد همسر خود را مورد ضرب و شتم قرار دهد، زن می تواند با استناد به این شروط و قوانین تقاضای طلاق خود را مطرح نماید.

اما سوال مهمی که برای بسیاری از خانم ها وجود دارد این است که آیا زن به خاطر ضرب و جرح وارده از سوی شوهر در دفعه اول نیز می تواند درخواست طلاق بدهد؟ در ادامه به این سوال پاسخ داده می شود.

اثبات ضرب و جرح از سوی همسر

زوجه برای درخواست طلاق به علت ضرب و جرح، باید در مرحله اول وقوع ضرب و جرح را اثبات کند.

وقوع ضرب و جرح از جنبه کیفری و در موارد شکایت بوسیله ادله ای مانند اقرار، شهادت، سوگند، نظر پزشکی قانونی و علم قاضی قابل اثبات است.

از نظر حقوقی و برای استفاده در دادخواست طلاق نیز ضرب و جرح به وسیله اقرار مرد، شهادت شهود، سوگند و با استفاده از نظر پزشکی قانونی قابل اثبات است.

موارد دیگر مانند: صدا و تصویر و متن که دال بر وقوع ضرب و جرح باشد به عنوان اماره نه به عنوان دلیل برای اثبات وقوع ضرب و جرح مورد استفاده قرار می گیرد.

لازم به ذکر است که گواهی پزشکی قانونی به تنهایی برای طلاق کفایت نمی کند و معمولا دادگاه های خانواده تنها به استناد گواهی پزشکی قانونی حکم طلاق صادر نمی کنند. چراکه پزشکی قانونی فقط میزان ضرب و جرح را مشخص می کند و مرتکب جرم را تعیین نمی کند.

بنابراین زن بعد از گرفتن گواهی پزشکی قانونی باید شکایت خود را تا مرحله آخر و اثبات وقوع ضرب و جرح از سوی مرد و محکومیت او پیگیری کند تا با استفاده از رای دادگاه کیفری، بتواند حکم طلاق به علت ضرب و جرح را  بگیرد.

یکی دیگر از روش های کمک کننده به اثبات سوء رفتار مرد، تقاضا از دادگاه برای ارجاع موضوع به مددکاری است. در این صورت مددکار به صورت محسوس و نامحسوس از همسایگان زوجین در این رابطه تحقیق می کند.

در هر صورت بهتر است طرح دعاوی و پیگیری آن با اخذ مشورت از یک وکیل طلاق یا توسط وکیل انجام شود تا مشکلی پیش نیاید.

مقالات مرتبط:

قوانین جدید طلاق توافقی

رجوع به مهریه پس از طلاق توافقی تعداد زیادی از خانم ها هنگام جدایی حاضر می شوند مهریه خود را با توجه به شرایط، ببخشند اما گاهی این سوال پیش می آید که آیا امکان رجوع به مهریه و دریافت مهریه ی بخشیده شده وجود دارد؟

به این شرایط رجوع به مهریه پس از طلاق توافقی گفته می شود که یعنی شرایطی فراهم باشد که زن بتواند مهریه خود را با وجود بخشیده شدن، دریافت نماید.

امروزه بسیاری از زوجین مهریه را به صورت سکه های بهار آزادی تعیین می کنند که در این صورت مهریه دینی محسوب می شود. اما برخی از زوجین هم مهریه را به صورت زمین یا ملک مشخص می نمایند که در این صورت مهریه عینی به شمار می رود. حال بخشیدن مهریه را از چند منظر می توان بررسی کرد  که در ادامه به توضیح موارد مختلف رجوع به مهریه می پردازیم.

بذل و رجوع به مهریه

همانطور که گفته شد منظور از بذل مهریه، بخشیدن مهریه است. بخشش مهریه به طور کلی به سه صورت انجام می شود، یعنی ابراء، هبه و اقرار به دریافت مهریه.

ابراء به این معنا است که زن، مرد را کاملا از پرداخت مهریه، بری اعلام می کند و مرد دیگر برای پرداخت مهریه تکلیفی نخواهد داشت. به این صورت دیگر برای مرد، اجباری به پرداخت مهریه نبوده و این وظیفه کاملا از او ساقط می شود. به همین دلیل است که در این شرایط زن دیگر نمی تواند برای دریافت مهریه ی بخشیده شده رجوع کند. مهریه های دینی (یعنی مهریه هایی که به صورت سکه یا وجه نقد هستند)، شامل مقررات مربوط به ابراء می شوند. به همین دلیل اگر تمام مهریه یا بخشی از آن به مرد بخشیده شود، دیگر امکان رجوع به مهریه نخواهد بود.

هبه و انواع آن

هبه از لحاظ لغوی به معنای انتقال مالکیت چیزی به فردی دیگر، بدون دریافت هزینه است. در این شرایط زن اقرار می کند که مهریه خود را می بخشد و در واقع آن را به خود مرد واگذار می کند. نکته مهم اینجاست که هبه قابل رجوع است، مگر اینکه زن حق رجوع به آن را از خود سلب کرده باشد. معمولا مهریه های عینی در این دسته قرار می گیرند و مهریه های دینی که شامل وجه نقد یا سکه باشند، مشمول مقررات مربوط به ابراء هستند، حتی اگر در سند مربوط به بخشش، به عنوان هبه ذکر شده باشند.

هبه به دو دسته تقسیم می شود، یعنی هبه معوض و هبه غیر معوض. هبه ی غیرمعوض به این معناست که زن مهریه خود را بدون اینکه چیزی در مقابل طلب کند، می بخشد اما هبه ی معوض یعنی زن در مقابل بخشیدن مهریه، چیزی دریافت کند. حال این می تواند حق طلاق توافقی یا غیره باشد. هبه ای که قابل رجوع است، هبه ی غیرمعوض است و زن نمی تواند به هبه ی معوض رجوع نماید.

اگر بخشش مهریه در دفاتر رسمی ثبت اسناد هم ثبت شده باشد، باز زن می تواند برای رجوع به مهریه اقدام نماید. البته اگر ابراء و یا بخشش طلب صورت گرفته باشد امکان رجوع به مهریه وجود ندارد. پس می توان گفت به جز شرایط خاصی، امکان رجوع به مهریه برای زن هست.

اگر زن مهریه خود را بخشیده باشد آیا می تواند برای رجوع به مهریه و دریافت آن اقدام نماید؟

پاسخ به سوال رجوع به مهریه پس از طلاق توافقی بله است اما طبق شرایط مشخصی که در ادامه به بررسی آنها می پردازیم.

طلاق توافقی یکی از انواع طلاق است که همانطور که از نامش پیداست، در آن زن و شوهر هر دو برای طلاق و جدایی رضایت دارند. در طلاق توافقی باید طرفین در مورد موارد مختلفی به توافق برسند که احتمالا مهمترین آنها مهریه و حضانت فرزندان است که ما در این مقاله به بررسی مورد اول، یعنی مهریه می پردازیم.

بسیاری از افراد اینطور تصور می کنند که در طلاق توافقی زن مجبور است مهریه خود را ببخشد اما اینطور نیست. در طلاق توافقی برای زن اجباری به بخشیدن مهریه نیست اما او می تواند با توجه به توافقات صورت گرفته بین طرفین، مهریه را تمام و کمال بخشیده و یا از دریافت بخشی از آن صرف نظر نماید.

زوجین باید پیش از شروع دادرسی در مورد این مسائل به توافق رسیده باشند و نتیجه ی توافقات خود را ثبت کرده و به دادگاه ارائه نمایند.

در چنین شرایطی، ممکن است زن حاضر شود در قبال گرفتن طلاق، مهریه خود را ببخشد و از دریافت آن صرف نظر کند. احتمالا عبارت «مهرم حلال، جانم آزاد» را شما هم شنیده باشید. در این شرایط زن طبق توافقات صورت گرفته مهریه خود را می بخشد اما همچنان امکان رجوع به مهریه وجود دارد.

مهریه در دوران عده

پس از صدور حکم طلاق دوران عده برای زن شروع می شود که چیزی بین 3 تا 4.5 ماه است. اگر زن در این دوران قصد رجوع به مهریه را داشته باشد، حکم طلاق باطل نخواهد شد ولی مرد هم می تواند درخواست رجوع به ازدواج دهد و اگر زن قبول کند و دوباره به ازدواج رجوع نماید، دوباره رابطه ی زوجیت بین آنها برقرار خواهد بود اما اگر زن رجوع به ازدواج را قبول نکند، طلاق قطعی می شود و حق دریافت مهریه هم برای زن باقی می ماند.

البته این در صورتی مقدور خواهد بود که دوران عده برقرار باشد و زن یائسه یا باکره نباشد. در نتیجه ی همین موضوع است که در هنگام جاری ساختن صیغه طلاق در در دفاتر ثبت رسمی، زن این حق برای رجوع به مهریه را از خود سلب می کند چون در این صورت دیگر امکان رجوع به مهریه وجود نخواهد داشت.

رجوع به مهریه بعد از طلاق

اگر زن اقرار کرده باشد که مهریه را دریافت کرده است دیگر مقدور نخواهد بود که این ادعا را پس گرفته و ادعای رجوع به مهریه کند. به همین دلیل است که بسیاری از دفترخانه های رسمی از ثبت مواردی مانند ابراء مهریه، بذل مهریه و یا اقرار به دریافت آن خودداری می کنند چرا که مسئولیت بزرگی برایشان ایجاد می کند. در نتیجه آنها تنها در صورتی چنین مواردی را ثبت می کنند که یکی از بستگان یا نزدیکان زوجه نیز به عنوان شاهد حضور داشته باشد تا مطمئن شوند که برای زوجه اجباری در بخشش مهریه یا ابراء و یا اقرار به دریافت آن وجود نداشته باشد.

مقالات مرتبط:

هزینه وکیل برای گرفتن مهریه چه قدر است؟

حکم بردن فرزند بدون اجازه پدر یکی از موضوعات چالش برانگیز بعد از طلاق، مسائل مربوط به حضانت فرزند یا فرزندان و سایر امور مربوط به آن است. حضانت به معنای حفظ، نگهداری و تربیت فرزند است که شامل هر اقدام لازمی برای ادامه زندگی، رشد و پرورش فرزند از نظر روحی و جسمی و تامین مالی او می شود.

بعد از طلاق زوجینی که دارای فرزند هستند، دادگاه طبق قانون و توافق طرفین، مسئولیت حضانت فرزند دختر تا سن 9 سال و پسر تا 15 سال را به یکی از زوجین می دهد. فرزند یا فرزندان بعد از رسیدن به این سن و بالغ شدن، خودشان تصمیم می گیرند که با کدام یک از والدین زندگی کنند.

هر والدی که حضانت را بر عهده ندارد می تواند طبق یک برنامه زمانی توافقی بین طرفین با فرزند یا فرزندان خود از طریق مراجعه به محل اقامت او به صورت مستمر با آن ها ملاقات داشته باشد و از حال و وضعیت فرزند مطلع شود.

آیا بردن فرزند از شهر یا کشور محل سکونت بدون اجازه پدر جایز است؟

به همین جهت، یکی از سوالاتی که برای زن و شوهر پس از طلاق به وجود می آید این است که آیا بردن فرزند از شهر یا کشور محل سکونت او بدون اجازه طرف مقابل جایز است؟

به طور کلی باید گفت طبق قانون، هیچ کدام از پدر یا مادری که بعد از طلاق، حضانت فرزند برعهده او قرار می گیرد، نمی تواند و مجاز نیستند که بدون رضایت و اجازه طرف مقابل، فرزند را از شهر یا کشور خارج کنند تا به موجب این بردن برای طرف مقابل که حق ملاقات فرزند را دارد دردسر ایجاد شود.

ماده 42 قانون حکم بردن فرزند بدون اجازه پدر

ماده ۴٢ قانون حمایت از خانواده در مورد بردن فرزند از محل اقامت قبل از طلاق، بیان می دارد:

صغیر و مجنون را نمی توان بدون رضایت ولی، قیم، مادر یا شخصی که حضانت و نگهداری آنان به او واگذار شده از محل اقامت مقرر بین طرفین یا محل اقامت قبل از وقوع طلاق به محل دیگر یا خارج از کشور فرستاد، مگر اینکه دادگاه آن را به مصلحت صغیر و مجنون بداند و با در نظر گرفتن حق ملاقات اشخاص ذیحق این امر را اجازه دهد.

دادگاه در صورت موافقت با خارج کردن صغیر و مجنون از کشور، بنابر درخواست ذی‌ نفع، برای تضمین بازگرداندن صغیر و مجنون تامین مناسبی دریافت می کند.

بنابراین ماده، هرگونه بردن و جابجایی فرزند از محل اقامت قبلی او، توسط یکی از والدین نیاز به اذن و رضایت کسی دارد که حضانت بچه را به عهده دارد. به جز در مواردی که دادگاه، بنابر مصلحت فرزند و با دریافت تامین مناسب اعم از مال منقول، غیرمنقول یا وجه نقد این اجازه را بدهد.

پس اگر حضانت فرزند با پدر باشد، مادر نمی تواند بدون اجازه پدر، فرزند را از شهر یا کشور خارج کند، در حالی که پدر دارای حق حضانت فرزند، می تواند بدون اجازه مادر، برای او گذرنامه بگیرد.

البته در این حالت مادر نیز می تواند برای ممانعت از خروج فرزندش از کشور با مراجعه به اداره گذرنامه، فرزند را ممنوع الخروج کند تا پدر نتواند او را از کشور خارج کند.

اما اینکه مادر حضانت فرزند را بر عهده داشته باشد به معنای داشتن حق خروج از کشور فرزند برای او نیست، طبق قانون اگر حضانت فرزند با مادر باشد، برای فرزندان زیر ١٨ سال جهت خروج از کشور، اجازه ولی قهری یعنی پدر نیاز است.

جلوگیری از خروج فرزند از کشور

در مواردی که هر کدام از پدر یا مادر بخواهد بدون اجازه و رضایت طرف دیگر که دارای حق حضانت است، فرزند مشترک را از کشور یا شهر محل اقامت خارج کند طرف مقابل برای جلوگیری از خروج فرزند از محل اقامت می تواند نزد دادگاه، دادخواستی برای ممانعت خروج فرزند مطرح کند.

خروج فرزند از کشور بدون اجاز پدر

اگر دادگاه با خارج کردن فرزندی که صغیر یا مجنون است از شهر یا کشور محل اقامت، بنابر مصلحتی موافقت کرده باشد، با درخواست افراد ذی حق، جهت تضمین بازگرداندن فرزند، قرار تأمین مناسبی از والدی که فرزند را خارج کرده است، دریافت می کند.

مدارک لازم جهت طرح دعوای ممانعت از خروج فرزند

خواهان طرح درخواست ممانعت از خروج فرزند از کشور با مراجعه به اداره گذرنامه باید مدارک زیر را به همراه داشته باشد:

• کارت ملی و تصویر برابر اصل شناسنامه خواهان
• تصویر برابر اصل شناسنامه فرزند یا فرزندان
• تصویر برابر اصل سند ازدواج و طلاق
• دادخواست حق حضانت یا حق ملاقات

همچنین افراد در صورت لزوم می توانند از مدارکی مانند درخواست استعلام، شماره پرونده استنادی، تحقیقات محلی، شهادت شهود و … استفاده کنند.

با توجه به مطالب حکم بردن فرزند بدون اجازه پدر ، به طور کلی اگر فردی که حضانت فرزند با اوست، بدون اجازه طرف دیگر بخواهد فرزند را به شهر یا کشور دیگر ببرد با این کار در شرایط و حق دیدار فرزند با والد دیگر اختلال ایجاد می کند و به همین سبب کار او غیر قانونی است و حق شکایت برای طرف دیگر وجود دارد. به همین جهت موضوع خروج فرزند از کشور بحث بسیار مهمی است که نیاز به کسب اجازه دو طرف دارد.

وکیل برای بردن بچه بدون اجازه پدر

با توجه به اینکه بحث طلاق و گرفتن حضانت فرزند یا فرزندان از مباحثی است که به علت فشار روانی و عاطفی طرفین در زمان جدایی، تصمیم گیری در مورد آن از سوی طرفین به راحتی امکان پذیر نیست، توصیه می شود در این شرایط هر کدام از طرفین برای رسیدن به خواسته خود از یک وکیل ماهر و متخصص استفاده کنند.

حضانت فرزند علاوه بر تعیین قرارهای ملاقات و تامین مالی فرزند، مسائل دیگری همچون بحث خروج از شهر یا کشور توسط یکی از طرفین یا ممانعت از خروج و موضوعاتی از این دست را به دنبال دارد که می تواند برای فرزند و والدین بسیار اذیت کننده و فرسایشی باشد.

در این شرایط برای دفاع از حقوق طرفین و فرزند یا فرزندان، بهترین راه مراجعه به یک وکیل متخصص و با تجربه در دعاوی مربوط به طلاق و حضانت می باشد.

مقالات مرتبط:

حکم ترک منزل توسط زن بدون اجازه شوهر چیست؟

به طور کلی از دیدگاه اسلام ازدواج به دو شکل ازدواج دائم و ازدواج موقت صورت می گیرد. در ادامه به جزئیات بیشتر در زمینه ازدواج موقت و قوانین مرتبط  با آن خواهیم پرداخت.

ازدواج موقت چیست؟

ازدواج موقت که در زبان عامیانه از آن با عنوان صیغه یاد می شود از نظر قوانین اسلامى نوعی قرارداد ازدواج است که به صورت موقت و برای مدتی مشخص  میان زوجین برقرار می شود. به عبارت دیگر می توان گفت نوعی پیوند زناشوئی و دارای مهریه و عقد است با این تفاوت که دارای زمان معیّنی است و باید مقدار مهر و مدت زمان آن تعیین شده باشد، این مدت زمان می‌تواند از یک ساعت تا چند سال متغیر باشد. لازم به ذکر است که با اتمام زمان مورد توافق، عقد خود به خود و بدون اجرای طلاق باطل شده و به پایان می رسد و زن باید عده نگه دارد. همچنین، در این ازدواج نفقه زن بر مرد واجب نبوده و از یکدیگر هم ارث نمی برند. با این حال، مرد می تواند زنی را که صیغه کرده به عقد دائم در بیاورد و فرزندان متولد شده از ازدواج موقت تمام حقوق فرزندی را دارند و ارث هم می برند.

احکام عقد ازدواج موقت چیست؟

ازدواج موقت نیز مانند ازدواج دائم دارای احکامی است که باید رعایت گردد.

در ازدواج چه دائم و چه موقت باید صیغه خوانده شود و تنها راضى بودن زن و مرد کافى نیست و صیغه عقد را یا خود زن و مرد مى خوانند یا دیگرى را وکیل مى کنند که از طرف آنان بخواند.

وکیل لزوما مرد نیست و زن هم مى تواند براى خواندن صیغه عقد از طرف دیگرى وکیل شود.

زن و مرد تا یقین نکنند که وکیل آنها صیغه را خوانده است نمى توانند به یکدیگر نگاه محرمانه نمایند و گمان به اینکه وکیل صیغه را خوانده است کفایت نمى کند ولى اگر وکیل بگوید صیغه را خوانده ام کافى است.

اگر زن کسى را وکیل کند که به عنوان مثال ده روزه او را به عقد مردى درآورد و ابتداى ده روز را معین نکند آن وکیل مى تواند هر وقت که بخواهد او را ده روز به عقد آن مرد درآورد ولى اگر معلوم باشد که زن روز یا ساعت معینى را قصد کرده باید صیغه را مطابق قصد او بخواند.

شرایط

قوانین ازدواج موقت دارای شرایطی است که عبارت اند از:

صیغه عقد موقت باید به عربى صحیح خوانده شود و اگر خود مرد و زن نتوانند صیغه را به عربى صحیح بخوانند چنانچه ممکن باشد احتیاط واجب آنست کسى را که مى تواند به عربى صحیح بخواند وکیل کنند و اگر ممکن نباشد خودشان مى توانند به غیر عربى بخوانند اما باید لفظى بگویند که معنى زوجت را بفهماند.

مرد و زن یا وکیل آنها که صیغه را مى خوانند قصد انشاء داشته باشند یعنى اگر خود مرد و زن صیغه را مى خوانند زن به گفتن زوجتک نفسى قصدش این باشد که خود را زن او قرار دهد و مرد به گفتن قبلت التزویج زن بودن او را براى خود قبول نماید و اگر وکیل مرد و زن صیغه را مى خوانند به گفتن زوجت و قبلت قصدشان این باشد که مرد و زنى که آنان را وکیل کرده اند زن و شوهر شوند.

کسى که صیغه را مى خواند بالغ و عاقل باشد چه براى خودش بخواند یا از طرف دیگرى وکیل شده باشد.

اگر وکیل زن و شوهر یا ولى آنها صیغه را مى خوانند در عقد زن و شوهر را معین کنند مثلاً اسم آنها را ببرند یا به آنها اشاره نمایند. پس کسى که چند دختر دارد اگر به مردى بگوید: زوجتک احدى بناتى(یعنى زن تو نمودم یکى از دخترانم را) و او بگوید: قبلت یعنى قبول کردم چون در موقع عقد دختر را معین نکرده اند عقد باطل است.

زن و مرد به ازدواج راضى باشند ولى اگر زن ظاهراً به کراهت اذن دهد و معلوم باشد قلباً راضى است عقد صحیح است.

مشخص کردن مقدار مهریه، قبل از جاری شدن صیغه ازدواج موقت به صحیح برگزار کردن این نوع ازدواج کمک شایانی می‌کند. درخواست نکردن مهریه توسط خانم، بازهم به جاری شدن صیغه ازدواج موقت کمکی نمی‌کند و لذا لازم است که مهریه حتی به مقدار اندک برای داماد مشخص شود. نکته مهمی که در این میان وجود دارد این است که مقدار مهریه باید به ریال بیان شود، حتی اگر مهریه، کالای ناچیزی مشخص و تعیین شود، باید رقم ریالی کالا یا خدمات در محضر مشخص و بیان شود تا جای هیچ شک و شبهه ای باقی نماند.

یکی دیگر از شرایط مهم ازدواج موقت اجازه و اذن پدر یا پدربزرگ پدری است و اجازه مادر در این مورد نقشی اساسی ایفا نمی‌کند.

مقالات مرتبط:

شرایط ازدواج دختر بدون اجازه پدر