مجازات جرم قذف چیست یکی از دعاوی کیفری که متاسفانه آمار زیادی در میان پرونده‌ها دارد، قذف است. در دین مبین اسلام، توهین به هر شخصی با هر درجه مقام و منزلتی، نکوهیده است. قذف، عملی بسیار مذموم است که شرع مقدس به جهت جلوگیری از رواج آن در جامعه و نیز حفظ کرامت و منزلت افراد، مجازات سنگینی برای آن درنظر گرفته است.

مجازات این جرم، در برخی موارد حد است. هر چند در شرایطی خاص ممکن است این حد ساقط گردد. برای بررسی جرم قذف و میزان مجازات آن مقاله زیر را بخوانید.

ارکان مجازات جرم قذف

اگر فردی در یک دعوا، به فردی دیگر نسبت ناروای زنا یا لواط دهد، مرتکب جرم قذف شده است. این جرم به نوعی، از جنس توهین است. اما قانونگذار به جهت نوع توهین و اثری که بر حیثیت و آبروی فرد توهین شونده دارد، آن را مجزا نموده و مجازات آن را نسبت به توهین ساده، شدیدتر درنظر گرفته است.

در مورد این جرم باید در نظر داشت که فرقی نمی‌کند که فرد مقذوف زنده است یا مرده. علاوه بر این، جرم مذکور زمانی محقق خواهد شد، که عبارت بیان شده به صراحت نشان دهنده نسبت ناروای زنا و یا لواط باشد. همچنین فرد قاذف باید معنای عبارتی را که به کار می‌برد بداند. اما نیازی نیست فرد مقذوف، معنای آن را بداند. همچنین، این جرم با گفتار و یا نوشتار اعم از چت، پیامک، ایمیل و … قابل تحقق است.

همچنین، برای تحقق جرم قذف، باید فرد قاذف و مقذوف شرایط زیر را داشته باشند:

فرد قاذف، باید عاقل و بالغ باشد و با علم به کلمات مطرح شده، به صراحت نسبت ناروای زنا یا لواط دهد.

فرد قذف شونده نیز باید عاقل، بالغ و مسلمان باشد. در غیر این صورت، در مورد قاذف مجازات حدی اجرا نمی‌شود. بلکه مجازات وی، شلاق تعزیری یعنی بین ۳۱ یا ۷۴ ضربه شلاق خواهد بود. همچنین مقذوف نباید به عمل زنا یا لواط متظاهر و یا معروف باشد. زیرا در این صورت، قاذف مجازات نخواهد شد.

مجازات قذف

براساس مواد قانون مجازات اسلامی، مجازات قذف در موارد ذیل به این شرح است:

براساس ماده ۲۶۲ و ۲۶۳ این قانون، هرکس به پیامبران و نیز معصومین علیهم‌السلام دشنام دهد، یا نسبت ناروای قذف به آنان روا دارد، به اعدام محکوم می‌گردد. مگر آن که ادعا و ثابت نماید که از روی غفلت، سهوا، در حالت مستی و یا بدون توجه به معانی و یا به نقل از دیگری، آن کلمات را به زبان آورده است.

براساس ماده ۲۵۰ قانون مجازات اسلامی، مجازات قذف نسبت به اشخاص عادی، حد تازیانه یعنی ۸۰ ضربه شلاق می‌باشد.

موارد سقوط حد

قانونگذار در برخی موارد، حد قذف را ساقط و به تعزیر تبدیل نموده است که عبارتند از:

• پدر یا جد پدری، فرزند یا نوه خود را قذف کنند، به مجازات درجه ۶ شلاق تعزیری یعنی ۳۱ تا ۷۴ ضربه محکوم خواهند شد.
• فرد مقذوف، حرف‌های قاذف را تایید نماید، قاذف با شلاق تعزیری مجازات می‌گردد.
• فرد مقذوف و یا ورثه وی پس از مرگ او، از قاذف گذشت کنند، مجازات حدی ساقط می‌گردد.
• موارد ادعایی قاذف نسبت به مقذوف براساس علم قاضی و یا ادله دیگری اثبات گردد، مجازات حدی اجرا نمی‌گردد.
• فرد مقذوف، نابالغ، غیر مسلمان، غیر معین و مجنون باشد، قاذف به ۳۱ تا ۷۴ ضربه شلاق محکوم می‌گردد.
• فرد قاذف، لواط یا زنای با اکراه و یا در حالت عدم بلوغ را به کسی نسبت دهد، شلاق تعزیری درجه ۶ در انتظار اوست.
• دو نفر یکدیگر را قذف نمایند، هر یک به ۳۱ تا ۷۴ ضربه شلاق تعزیری محکوم می‌شوند.

نحوه شکایت قذف

برای شکایت قذف، فرد شاکی باید به دفتر خدمات الکترونیک قضایی و یا دادسرا مراجعه نموده و شکایت خود را ثبت نماید. مدارک لازم برای ثبت شکایت، مدارک هویتی و نیز ادله و امارات لازم برای اثبات وقوع جرم، نظیر اسکرین پیامک، چت و …، شهادت شهود، فیلم و … است.

با ثبت شکایت، پرونده به دادسرای محل وقوع جرم ارجاع می‌گردد. در دادسرا، دادیار یا بازپرس، ابتدا مدارک شاکی را بررسی و در صورت لزوم از مراجع مربوطه نظیر اپراتورهای تلفن همراه، کلانتری محل وقوع جرم و … استعلام می‌گیرد.

با احراز وقوع جرم توسط دادسرا، ابلاغیه جلب به دادرسی برای متهم صادر می‌گردد، تا وی برای ادای توضیحات و در صورت لزوم سپردن وثیقه در دادسرا حاضر گردد. در نهایت اگر دفاعیات متهم قابل قبول نباشد، پرونده با صدور قرار جلب به دادرسی به دادگاه ارجاع می‌گردد. اگر مدارک شاکی کافی نباشد و یا برای بازپرس، وقوع جرم محرز نشود، قرار منع تعقیب صادر می‌گردد که ظرف ده روز قابل اعتراض خواهد بود.

در دادگاه، آخرین دفاعیات متهم و نیز اظهارات شاکی اخذ و حکم بدوی صادر می‌گردد. این حکم ظرف ۲۰ روز از تاریخ ابلاغ قابل تجدیدنظر خواهی خواهد بود.

نکات حقوقی قذف

بررسی جرم قذف منوط به طرح شکایت از سوی شاکی خصوصی است.

اگر فردی به طور جداگانه در یک دعوا به چند نفر نسبت ناروای زنا و یا لواط دهد، نسبت به هر کدام از آن‌ها به صورت جداگانه به مجازات محکوم می‌شود. اگر همه مجازات‌ها حدی باشد، همه آن‌ها اجرا خواهد گردید.

چنانچه فردی به مادر یا پدر، خواهر یا برادر شخصی دیگر، قذف نماید، عمل قاذف نسبت به آن شخص توهین و نسبت به مخاطب اصلی فحاشی، قذف خواهد بود.

چنانچه فردی به سه بار حد قذف محکوم شود و هر سه بار حد بر وی جاری شود، مجازات بار چهارم اعدام خواهد بود.

مقالات مرتبط:

لِعان یا مُلاعِنه چیست؟