دادخواست اثبات نشوز درخواستی است که هر کدام از زوجین چه زن و چه مرد می توانند آن را در دادگاه مطرح نمایند. این دادخواست باید در شرایط خاص تنظیم و ارائه شود.‌

در چه حالتی دادخواست اثبات نشوز در دادگاه مطرح و مورد پیگیری قرار خواهد گرفت؟

قبل از پرداختن به این مسئله لازم است یادآور شویم که زن و مرد زمانی که به عقد و نکاح همدیگر در بیایند نسبت به هم دیگر دارای وظایف و مسئولیت هایی خواهند شد. حال زمانی می توان از دادخواست اثبات نشوز استفاده کرد که هر کدام از زوجین به مسئولیتی که در قبال دیگری دارد عمل نکرده و آن را نادیده بگیرد. مثلا مرد در قبال تمکینی که زن از او می نماید وظیفه دارد هزینه های زندگی همسرش و نفقه او را بپردازد. سرپیچی کردن و شانه خالی کردن از این مسئولیت ها باعث می شود تا زوجین نسبت به همدیگر ناراضی و در دادگاه چنین درخواستی را مطرح نمایند.

نوع دادخواست برای زن و مرد

وظایفی که زن نسبت به شوهر خود دارد بسیار متعدد و فراوان می باشند. یکی از مهم ترین این وظایف به جا آوردن وظایف زناشویی در مقابل همسر می باشد که در قانون و مسائل حقوقی به تمکین خاص معروف می باشد. نوعی دیگر از تمکین وجود دارد که به آن تمکین عام گفته خواهد شد. برای مثال داشتن اخلاقی خلاف عرف و نامتعارف و زندگی نکردن با همسر خود در حالی که هنوز در عقد او قرار دارد. با این تفاسیر اگر زن به این نوع وظایف عمل ننماید شوهر حق دارد در دادگاه خانواده دادخواست اثبات نشوز را تنظیم کرده و خواستار بررسی حقوق پایمال شده خود شود اما باید دانست که این دادخواست تنها در مورد زن قابل اجرا نیست بلکه در مورد مرد نیز می توان آن را اجرا نمود.

به این صورت که مرد در مقابل تمکینی که زن از او می کند وظیفه دارد که نفقه او را پرداخت نماید. نفقه زن شامل تمامی هزینه های خوراک و پوشاک و مسکن و همچنین هزینه های درمان خواهد شد. در صورتی که مرد این وظایف را در قبال همسر خود انجام ندهد و در حق او اجحاف نماید زن محق می باشد تا در دادگاه دادخواستی با عنوان اثبات نشوز را تنظیم نموده و خواستار حقوق از دست رفته خود شود. در این مطلب چند نکته مهم و اساسی وجود دارند که از این قرار می باشند.

• اول: گاهی اوقات زن بنا به دلایلی خاص که مورد قبول دادگاه نیز هستند از تمکین خاص نسبت به  شوهر خود خودداری می کند. مثلا در صورتی که مرد دچار نوعی بیماری واگیر مقاربتی باشد.
• دوم: در صورتی که مرد تمام وظایف خود را نسبت به زن انجام داده اما همچنان از تمکین به شوهر خود خودداری نماید. در این حالت مرد می تواند ازدواج مجدد نماید. این اجازه از سوی دادگاه برای او صادر خواهد شد.
• سوم: اگر زن شوهر خود را تمکین کرده اما در مقابل مرد نفقه او را پرداخت نکرده و وظایف مربوطه را به انجام نرساند، زن می تواند از مراجع قضایی درخواست طلاق بنماید.
• چهارم: بر اساس قانون و در کتاب های حقوقی زنی که از شوهر خود تمکین ننماید ناشزه و مردی که وظایف خود را در قبال همسرش به انجام نرساند ناشز گفته خواهند شد.
• پنجم: پرداخت نفقه زن از طرف مرد و همچنین تمکین زن از مرد دو مسئله مهم و اساسی در زندگی مشترک و زناشویی می باشند که در صورت رعایت و انجام این وظایف از طرف زن و مرد بسیاری از مشکلات زندگی مشترک حل و فصل خواهد شد.

نتایج دادخواست اثبات نشوز

هر گاه که دادخواست اثبات نشوز از طرف هر کدام از زوجین در دادگاه مطرح شود عواقب و نتایجی متوجه هر دو نفر یعنی هم زن و هم مرد خواهد شد. اگر نشوز هر کدام برای دادگاه آشکار شود دیگری به جبران ضرری که متحمل شده است می تواند از انجام وظایف خود امتناع کند. زیرا در قانون مدنی عقد و نکاح زن و شوهر یک نوع قرارداد به شمار آمده است. با این تفاسیر اگر نشوز زن ثابت شود.

از سوی دادگاه مکلف به تمکین شوهر خود خواهد شد و در مقابل مرد از دادن نفقه معاف خواهد شد. در مقابل نیز اگر مرد نفقه همسر خود را پرداخت نکرده باشد اما زن همچنان از شوهر خود تمکین کرده باشد و مرد به عنوان ناشز شناخته شود این حق برای زن در نظر گرفته خواهد شد که دست از تمکین مرد خود کشیده و مرد مجبور به پرداخت نفقه خواهد شد.

نکته: تمامی این مناقشه ها که امکان دارد در زندگی هر زوجی به وجود بیاید باعث عدم پرداخت مهریه از طرف مرد به زن نخواهد  شد. زیرا مهریه در هر حالتی باید توسط مرد پرداخت شده و آن را به هر شکلی که زن راضی باشد در اختیار او قرار دهد.

دلایل اثبات نشوز که باید در دادخواست آن مندرج شوند

بر اساس قانون زمانی که دادخواست اثبات نشوز از طرف یکی از زوجین تنظیم و روانه مراجع قضایی خواهد شد باید دلایل این امر در آن مندرج شده باشد. اگر این دادخواست از طرف زن مطرح شده باشد باید دلایل محکمی دال بر عدم پرداخت نفقه از طرف مرد ارائه شود زیرا عدم پرداخت نفقه از طرف مرد به زن مهم ترین و اصلی ترین دلیل برای این کار شناخته شده است.

در ادامه نیز بدرفتاری، مهیا نکردن مسکن و عدم وفاداری مرد نسبت به زن باید ذکر شود.

در صورتی که دادخواست مربوطه از طرف مرد تنظیم شده باشد و مرد از دادگاه بخواهد تا حقوق او را از زن طلب کنند. این دادخواست نیز باید با ذکر دلایل موجه همراه باشد. مهم ترین و بارز ترین دلیل برای انجام این کار از سوی مرد عدم تمکین زن نسبت به او می باشد که این دلیل به تنهایی می تواند زن را در دادگاه محکوم و ناشزه معرفی کرد. در ادامه نیز در صورت وجود دلایل دیگر مانند بد رفتاری و عدم احترام به همسر، ترک خانه و سایر موارد نیز باید ذکر شوند.

مقالات مرتبط:

عده طلاق