حضانت به معنی نگهداری و مراقبت و تربیت کودک است که معمولا تا وقتی بحث طلاق و جدایی بین زن و شوهر سلب حضانت پیش نیامده باشد، حرف آن به میان نمی آید و پدر و مادر با هم این مسئولیت را به عهده دارند. به هر حال بعد از جدایی با توافق زوجین یا تصمیم دادگاه حضانت طفل با یکی از پدر و مادر خواهد بود.

کسی که حضانت طفل را بر عهده دارد، طبق قانون نمی تواند از انجام دادن این وظیفه خودداری کند وگرنه دادگاه می تواند تصمیم خود را در این باره تغییر دهد. زن یا مردی که حضانت را برعهده دارد باید بداند طبق قانون در مواردی می توان این کار را کرد. موارد سلب حضانت را در ادامه توضیح می دهیم.

چه مواردی برای سلب حضانت وجود دارد؟

موارد سلب حضانت بین فرزند دختر و پسر تفاوتی ندارد و باید بدانید که شرایط سلب حضانت فرزند دختر با سلب حضانت فرزند پسر هیچ فرقی ندارد و در هر دو مورد تنها اثبات شرایط کافی است.

طبق ماده 1175 قانون مدنی «طفل را نمی توان از ابوین و یا از پدر و یا از مادری که حضانت با او است گرفت مگر در صورت وجود علت قانونی» از جمله شرایط سلب حضانت از مادر یا پدر می توان به این موارد اشاره کرد:

ماده ۱۱۷۰ قانون مدنی:

«اگر مادر در مدتی که حضانت طفل به او است مبتلا به جنون شود یا به دیگری شوهر کند حق حضانت با پدر خواهد بود.» بنابراین از این موارد یکی جنون او و دیگری ازدواج اوست. اگرچه این شرط سلب حضانت از مادر است و این شرایط شامل پدر نمی شود اما شرایط دیگری هم وجود دارد که بین پدر و مادر مشترک است که در ماده 1173 آمده است.

ماده 1173 قانون مدنی:

«هرگاه در اثر عدم مواظبت یا انحطاط اخلاقی پدر یا مادری که طفل تحت حضانت اوست، صحت جسمانی و یا تربیت اخلاقی طفل در معرض خطر باشد، محکمه می تواند به تقاضای اقربای طفل یا به تقاضای قیم او یا به تقاضای رئیس حوزه قضائی هر تصمیمی را که برای حضانت طفل مقتضی بداند، اتخاذ کند.

موارد ذیل از مصادیق عدم مواظبت و یا انحطاط اخلاقی هر یک از والدین است:

•  اعتیاد زیان آور به الکل، مواد مخدر و قمار
•  اشتهار به فساد اخلاق و فحشاء
•  ابتلا به بیماریهای روانی با تشخیص پزشکی قانونی
•  سوء استفاده از طفل یا اجبار او به ورود در مشاغل ضد اخلاقی مانند فساد و فحشاء، تکدی گری و قاچاق
•  تکرار ضرب و جرح خارج از حد متعارف»

البته باید توجه داشته باشید ک این مصادیق عدم مواظبت یا انحطاط اخلاقی که در ماده 1173 آمده است حصری نیستند یعنی محدود به همین موارد نیستند بلکه مثالهایی است که قانونگذار آنها را بیان کرده است. بنابراین هر اقدام دیگری که بتواند دادگاه را قانع کند که عدم مواظبت از طفل رخ داده است یا انحطاط اخلاقی وجود دارد، می تواند حضانت را سلب کند.

نمونه دادخواست سلب حضانت

دادخواست سلب حضانت فرزند از مادر یا دادخواست سلب حضانت فرزند از پدر به طور کلی با هم تفاوت خاصی ندارند و در هر دو باید نکات مشابهی را رعایت کرد. در ادامه یک نمونه دادخواست سلب حضانت فرزند از مادر را ذکر می کنیم:

بعد از اینکه اطلاعات مربوط به خواهان و خوانده را پر کردید باید در قسمت دلایل و منضمات، دلایل خود را برای اثبات ادعایتان را درج کنید و مدارک در ضمیمه کند و در قسمت شرح خواسته، درخواستی که از دادگاه دارید را ذکر کنید. برای مثال در نمونه دادخواست سلب حضانت از مادر باید گفته شود که:

«ریاست محترم دادگاه خانواده

با سلام

احترما به استحضار می رسانم که اینجانب … فرزند … به شماره شناسنامه … با خانم … در تاریخ … در دفتر رسمی ازدواج و طلاق به شماره ثبت … به طور دائم عقد نکاخ منعقد نمودیم. در این نکاح فرزند … (جنیست را درج کنید) به نام …. حاصل شده که بعد از طلاق حضانت او به مادرش سپرده شده است.  با توجه به دلایل منضم شده به دادخواست و به علت … (علت صلاحیت نداشتن مادر را درج کنید) مادر طفل دیگر صلاحیت لازم برای نگهداری فرزند را ندارد. از این رو از دادگاه محترم تقاضا دارم با توجه به ماده … قانون …  و دلایل منضم شده به دادخواست حضانت مادر را سلب نماید.»

مقالات مرتبط:

قوانین جدید طلاق توافقی