وکیل ماده 477 آیین دادرسی کیفری این ماده بیان می کند در صورتی که رئیس قوه قضائیه رای قطعی هر یک از مراجع قضائی را خلاف شرع بین تشخیص دهد. با تجویز اعاده دادرسی، پرونده را به دیوان عالی کشور ارسال می نماید. تا در شعبی که توسط رئیس قوه قضائیه برای این امر تخصیص می یابد رسیدگی و رای قطعی صادر نماید.

شعب مذکور باید بعد از بررسی و تایید نظرات رییس قوه قضاییه رای قطعی قبلی را نقض و رسیدگی مجدد اعم از شکلی و ماهوی به عمل می آورند و رای مقتضی صادر می نمایند. در ادامه این مقاله به بررسی این موضوع خواهیم پرداخت. با وکیل شاه مرادی همراه باشید.

اعاده دادرسی به چه معناست؟

همانطور که مشخص است ماده 477 به یکی از مهمترین مواردی که در قانون به آن اشاره کرده است یعنی اعاده دادرسی از جانب رییس قوه قضاییه می پردازد. اعاده دادرسی از جمله روش‌های فوق‌العاده شکایت از احکام دادگاه هاست و به عنوان راهی برای برگشت به دادگاه صادرکننده حکم قبلی محسوب می‌شود. با این هدف که دادگاه از رأی قطعی سابق خود بازگردد و دوباره مبادرت به بررسی پرونده و صدور رای با توجه به جهات اعاده دادرسی نماید. چرا که شاکی مدعی است صدور آن رأی از روی اشتباه بوده است یا کلاً جهاتی که باید در زمان رسیدگی به پرونده مورد توجه قرار می گرفت در زمان صدور رای پنهان بوده یا به جهاتی از جهات قانونی مورد توجه قاضی واقع نشده است.

درخواست اعاده دادرسی

همانطور که از مبحث آغازین مقاله پیداست درخواست اعاده دادرسی در ماده 477 توسط رییس قوه قضاییه صورت می گیرد. طبق قانون آیین دادرسی کیفری درصورتی که هر کدام از مقامات عالی رتبه قضایی از جمله رئیس دیوان عالی کشور، دادستان کل کشور، رئیس سازمان قضائی نیروهای مسلح و یا رئیس کل دادگستری استان در انجام وظایف قانونی خود، رای قطعی اعم از حقوقی یا کیفری را خلاف شرع بین تشخیص دهند. نمی توانند به صورت مستقیم اعاده دادرسی را تجویز نمایند. بلکه می توانند با ذکر مستندات از رئیس قوه قضائیه درخواست تجویز اعاده دادرسی کیفری را داشته باشند.

آثار تجویز اعاده دادرسی

زمانیکه اعاده دادرسی تجویز می گردد. به معنای نقض حکم صادره است و رسیدگی مجدد درخواست می شود. اما در این دادرسی نیز ممکن است باز هم حکم قبلی صادر گردد. اما تا زمانی که رسیدگی به این درخواست و رسیدگی به پرونده خاتمه نیافته است اجرای حکم به تعویق می افتد. بنابراین باید تأمین لازم اخذ گردد تا رسیدگی به پرونده آغاز شود. پس از شروع به محاکمه جدید، هرگاه ادله‏ ای که اقامه شده اند قوی باشد. قرار توقف آثار و تبعات حکم اولی، فوری صادر می شود. در این مرحله حضور وکیل ماده 477 آیین دادرسی کیفری به شدت حائز اهمیت می باشد.

جهات اعاده دادرسی

درخواست اعاده دادرسی بدون ذکر جهات آن امکان پذیر نیست. در واقع از مهمترین اقداماتی که وکیل ماده 477 آیین دادرسی کیفری باید انجام دهد ذکر جهات و دلایلی است که باعث می شود. تا درخواست اعاده دادرسی با موافقت مواجه شود. جهات اعاده دادرسی عبارتند از:

• اثبات زنده بودن فردی که مقتول تشخیص داده شده است. و اکنون شواهدی از عدم قتل وی در دسترس قرار گرفته است.
• زمانیکه چند نفر به اتهام ارتکاب یک جرم متهم شوند اما نتوان برای آن جرم بیشتر از یک مجرم در نظر گرفت.
• زمانیکه دو فرد به صورت معارض به اتهام ارتکاب یک جرم متهم شوند. و امکان اتهام وارده به هر دوی آن ها وجود نداشته باشد.
• در خصوص اتهامات یکسان احکام متفاوتی صادر شود.
• ثابت گردد که احکام صادره برخلاف شواهد و ادله اثبات جرم یا مبتنی بر شهادت دروغ بوده اند.
• طبق حادثه یا واقعه ای بی گناهی متهم اثبات گردد.
• عمل ارتکابی در قانون جرم انگاری نشده و نتوان آن را جرم در نظر گرفت.
• مجازات تعیین شده بیشتر از میزان مجازات درج شده در قانون باشد.

نکاتی در خصوص ماده 477 آیین دادرسی کیفری

هرچند ماده 477 قانون آیین دادرسی کیفری به مبحث اعاده دادرسی می پردازد. اما اعاده دادرسی در خصوص مسائل حقوقی نیز قابل اجراست که جهات آن در قوانین مرتبط با امور مدنی ذکر شده است.

نسبت به حکمی که پس از اعاده دادرسی صادر می شود. دیگر اعاده دادرسی از همان جهت پذیرفته نمی شود و باید جهت یا جهات دیگری ذکر گردد.

در صورتی که جهت اعاده دادرسی، مغایرت دو حکم صادره از دادگاه صالح باشد. دادگاه پس از قبول اعاده دادرسی، هر یک را که صحیح تشخیص دهد. تایید خواهد کرد و رای دیگر را نقض می کند. و چنانچه هر دو رای را غیر صحیح تشخیص دهد هر دوی آن ها را نقض کرده و آغاز رسیدگی مجدد را دستور می دهد.

در صورتی که درخواست اعاده دادرسی راجع به قسمتی از حکم باشد. فقط همان قسمت نقض یا اصلاح می شود. بنابراین نیازی نیست تا همه حکم صادره را نقض کرد یا درخواست اعاده دادرسی در خصوص تمام حکم صادره صورت گیرد.

پس از تایید درخواست اعاده دادرسی و شروع به محاکمه جدید. هرگاه ادله‏ ای که اقامه شده اند قوی باشد، قرار توقف آثار و تبعات حکم صادره از دادگاه بدوی، فوراً صادر می شود.

منظور از احکام قطعی دادگاه ها که قابلیت اعاده دادرسی را دارند آراء قطعی مراجع قضائی (اعم از حقوقی و کیفری) شامل احکام و قرارهای دیوان عالی کشور، سازمان قضائی نیروهای مسلح کشور، دادگاههای تجدید نظر و بدوی در تمام شهرها و استان ها، دادسراها و شوراهای حل اختلاف می باشند.

نکته نهایی اینکه وکیل ماده 477 آیین دادرسی کیفری به عنوان وکیل اعاده دادرسی نیز شناخته می شود. و شما در صورت ضرورت می توانید به وکلای متبحر در این زمینه مراجعه نمایید.

مقالات مرتبط:

اعاده دادرسی چیست؟