همه چیز درباره استرداد مال منتقل شده به همسر

استرداد مال منتقل شده به همسر معمولا یک زندگی مشترک، بر اساس اعتماد، حسن معاشرت و دوستی بین دو نفر شروع می شود. به همین جهت در برخی مواقع مرد از روی علاقه و برای نشان دادن محبت خود ملکی را به نام همسرش می کند و یا اینکه بجای مهریه مالکیت همه یا چند دانگ از منزل خود را در زمان عقد به همسرش انتقال می دهد.

 اما متاسفانه با بروز اختلافات خانوادگی، بعضی زوجین از روی لجبازی سعی در گرفتن انتقام و مقصر خواندن طرف مقابل دارند. در قانون راه های زیادی برای انتقال اموال وجود دارد که افراد با توجه به شرایط خود یکی از این راه ها را برای انتقال مال استفاده می کنند. اما در مورد انتقال مال به همسر، به غیر از انتقال از طریق بیع، هبه، صلح و ارث و … راه انتقال از طریق مهریه نیز وجود دارد.

در این شرایط با پشیمان شدن همسر بعد از انتقال ملک به زوجه، سوالی که برای زوج ایجاد می شود این است که آیا می تواند سند ملک را پس از انتقال به همسرش باز پس بگیرد؟

انتقال ملک به جای مهریه زوجه

مهریه چیزی است که ارزش مالی داشته باشد مانند سکه، وجه نقد، ملک و … . مهریه پیش از عقد ازدواج با توافق دو طرف تعیین می شود و زوج مکلف به پرداخت آن به زن پس از عقد می شود.

اگر مهریه یک ملک باشد، به محض وقوع عقد، قطعا زوجه مالک آن ملک می شود و اگر مرد ملک را بفروشد، زن می تواند به عنوان مالک ملک، علیه مرد، دعوایی تحت عنوان انتقال مال غیر در محکمه مطرح نماید و خواستار ابطال معامله ملک شود.

اگر مرد مال فرد دیگری را به عنوان مهریه همسرش تعیین کرده باشد با مطالبه زن، باید بهای آن را به عنوان مهریه به همسرش بپردازد.

در صورتی که زوجین توافق کرده باشند تا شش دانگ یا مقدار کمتر از مالکیت ملکی بجای مهریه مندرج در عقدنامه زوجه، به نام او منتقل شود، ادعای این توافق باید توسط ادله، شواهد یا اقرار و مستندات خارجی ثابت شود و بدون داشتن این ادله و مدارک اثبات آن کمی مشکل است.

با اثبات انتقال ملک به عنوان مهریه، استرداد ملک به نام مرد ممکن نیست مگر اینکه مرد بتواند ثابت کند ملک را در قالب عقد هبه به نام زن منتقل کرده است.

انتقال سه دانگ ملک به زوجه با سند رسمی

معمولا برای انتقال ملک به نام زوجه، زوجین به یکی از دفاتر اسناد رسمی، مراجعه می کنند و انتقال را در قالب عقد بیع، انجام می دهند.

با انتقال ملک، سند رسمی و مندرجات آن، برای طرفین معامله که در اینجا زوجین هستند و قائم مقام قانونی آن ها الزام آور می باشد.

بنابراین ادعای بعدی زوج مبنی بر اینکه قصد منتقل او در این انتقال، هبه و یا هر مورد دیگری بوده، در دادگاه مسموع نیست و مورد پذیرش قرار نمی گیرد.

هرچند دادگاه ادعای عدم دریافت وجه را می پذیرد، ولی مبلغ مندرج در سند رسمی و بنچاق قیمت معاملاتی ملک است نه مبلغ واقعی ملک. بنابراین ادعای اینکه قصد از انتقال ملک، هبه یا مورد دیگری بوده و یا اینکه ملک در برابر مهریه به زن تملیک شده، خلاف مندرجات سند رسمی است و از سوی دادگاه قابل پذیرش نیست.

مرد تنها در صورتی که در زمان خرید ملک سه دانگ را به نام همسر زده باشد و در قولنامه خرید ملک اشاره ای به تادیه ثمن به عنوان سهم زوجه را قید کرده باشد، می تواند به عنوان مطالبه وجه از زن شکایت کند و وجه پرداختی برای سه دانگ را مطالبه کند.

انتقال ملک به همسر از طریق مبایعه نامه یکی از روش های رایج انتقال ملک از راه فروش است. قولنامه با مبایعه نامه متفاوت است.

در انتقال با مبایعه نامه مال به صورت قطعی بین طرفین منتقل شده است اما در قولنامه موانعی مانند تخیله نبودن ملک یا اماده نبودن وجه و …. برای انتقال وجود دارد و به همین جهت طرفین قول و تعهد می دهند بعد از رفع موانع، انتقال قطعی انجام شود.

در این شرایط اگر هر کدام از زوجین، در زمان خرید ملک، سه دانگ سهم داشته باشند یا اینکه همه شش دانگ به نام زن خریداری شده باشد، مدارک پرداخت وجه، ثابت می کند که بهای معامله از سوی مرد پرداخت شده است و زن بهایی برای خرید ملک نپرداخته است.

هرچند در این مواقع درخواست استرداد مال یا ابطال سند رسمی از سوی دادگاه مسموع و مورد پذیرش نیست، اما مرد می تواند دادخواست مطالبه وجه ملک خریداری شده، را مطرح کند و اقدام به وصول وجه پرداختی نماید.

وکیل دعاوی ملکی و مالی در تهران

با توجه به سخت بودن شرایط استرداد مال منتقل شده به همسر و شرایط خاصی که برای این کار وجود دارد قطعا طرح دعاوی ملکی و دعاوی مربوط به موضوعات خانواده، نیازمند داشتن تخصص و تسلط در مباحث حقوقی مختلف دارد.

طرفین در دعاوی خانواده و دعاوی ملکی باید دقت داشته باشند که اندکی بی احتیاطی می تواند، ضرر و زیان های جبران ناپذیری به آن ها وارد کند.

بنابراین قطعا بهتر است برای انتقال هر نوع سندی با هر عنوانی از مشاوره و راهنمایی های حقوقی کارشناسان استفاده کنند و در صورت نیاز به طرح و پیگیری دعاوی حتما به یک وکیل متخصص مراجعه کنند.

سایر مقالات خانوادگی:

حق مسکن در ازدواج