واگذاری فرزندخوانده به دختران مجرد یکی از قوانینی که به تازگی در کشور با استقبال خوبی از سوی جامعه رو به رو شده است امکان واگذاری فرزند خوانده به دختران مجرد می باشد، قانونی که موجب می شود تا نیازهای کودکان بهزیستی بهتر از قبل بر طرف شود و خانواده‌های بیشتری امکان سرپرستی کودکان را داشته باشند. در ادامه به جزئیات بیشتر در این زمینه و قوانین مرتبط با آن خواهیم پرداخت.

واگذاری فرزندخوانده به دختران مجرد و هرآنچه که باید درباره آن بدانید

بر اساس قانون جدید حمایت از کودکان بی سرپرست و بد سرپرست مصوب سال 1392 به منظور برطرف شدن هر چه بهتر نیازهای کودکان بهزیستی این امکان برای دختران مجرد بالای 30 سال فراهم شده است تا بتوانند سرپرستی یک کودک را بر عهده گیرند.

این دختران در مقایسه با دیگر متقاضیان اخذ فرزندخواندگی در رتبه دوم اولویت قرار دارند؛ به عبارت دیگر زوجین بدون فرزند در رتبه اول اولویت و دختران مجرد بالای 30 سال در رتبه دوم و زوجین دارای فرزند نیز در رتبه سوم اولویت قرار می‌گیرند. به این ترتیب، دختران مجرد بالای 30 سال که شرایط ازدواج برای آنها بعید، سن ازدواجشان گذشته و یا سن باروری آنها سپری شده باشد، می توانند سرپرستی کودکی را به عهده بگیرند.

علاوه بر دختران مجرد افراد زیر می توانند سرپرستی کودکان و نوجوانان مشمول این قانون را از سازمان درخواست نمایند. این افراد عبارت اند از:

زن و شوهری که پنج سال از تاریخ ازدواج آنان گذشته باشد و از این ازدواج صاحب فرزند نشده باشند، مشروط به این که حداقل یکی از آنان بیش از سی سال سن داشته باشد.

زن و شوهر دارای فرزند مشروط بر این که حداقل یکی از آنان بیش از سی سال سن داشته باشد.

دختران و زنان بدون شوهر، درصورتی که حداقل سی سال سن داشته باشند، منحصراً حق سرپرستی اناث را خواهند داشت.

تبصره ۱ـ چنانچه به تشخیص سازمان پزشکی قانونی امکان بچه دار شدن زوجین وجود نداشته باشد، درخواست کنندگان از شرط مدت پنج سال مقرر در بند (الف) این ماده مستثنی می باشند.

تبصره ۲ـ چنانچه درخواست کنندگان سرپرستی از بستگان کودک یا نوجوان باشند، دادگاه با اخذ نظر سازمان و با رعایت مصلحت کودک و نوجوان می تواند آنان را از برخی شرایط مقرر در این ماده مستثنی نماید.

تبصره ۳ـ اولویت در پذیرش سرپرستی به ترتیب با زن و شوهر بدون فرزند، سپس زنان و دختران بدون شوهر فاقد فرزند و در نهایت زن و شوهر دارای فرزند است.

تبصره ۴ـ درخواست کنندگان کمتر از پنجاه سال سن، نسبت به درخواست کنندگانی که پنجاه سال و بیشتر دارند، در شرایط مساوی اولویت دارند.

تبصره ۵ ـ در مواردی که زن و شوهر درخواست کننده سرپرستی باشند، درخواست باید به طور مشترک از طرف آنان تنظیم و ارائه گردد.

از سوی دیگر، کسانی که پنج سال از تاریخ ازدواج آنها گذشته باشد و از این ازدواج صاحب فرزند نشده باشند مشروط به آنکه حداقل یکی از زوجین بیش از 30 سال داشته باشد، زوجینی که دارای فرزند بوده مشروط به آنکه حداقل یکی از آنها بیش از 30 سال سن داشته باشد و نیز دختران و زنان بدون همسر در صورتیکه حداقل 30 سال سن داشته باشند می‌توانند سرپرستی کودکان و نوجوانان حاضر در مراکز بهزیستی را بر عهده بگیرند.

در اینجا لازم به ذکر است که زنان مجرد بالای 30 سال تنها حق سرپرستی دختران را می‌توانند اخذ کنند.

شرایط واگذاری فرزندخوانده به دختران مجرد بالای 30 سال چیست؟

سوالی که در اینجا مطرح می شود این است که دختران مجرد بالای 30 سال که قصد اخذ سرپرستی کودکی را دارند باید دارای چه ویژگی هایی باشند؟ در پاسخ به این سوال می توان گفت این افراد نیز همانند سایر متقاضیان اخذ فرزندخواندگی تمام شرایط عامی که برای دیگر سرپرستان مطرح است برای آنها نیز در نظر گرفته می‌شود. از جمله تقید به انجام واجبات و ترک محرمات، عدم محکومیت جزائی موثر، تمکن مالی، سلامتی جسمی و روحی، عدم حجر، عدم اعتیاد به مواد مخدر، روانگردان‌ها و الکل، عدم ابتلا به بیماری‌های واگیر یا صعب العلاج، صلاحیت اخلاقی، اعتقاد به یکی از ادیان مطروح در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و … از شرایط عمومی و اصلی اخذ فرزندخواندگی است.

مسئله ای که همواره در این زمینه مورد سوال قرار می گیرد میزان تمکن متقاضایان جهت به عهده گرفتن سرپرستی کودکان می باشد؛ در این خصوص می توان گفت مقصود از تمکن مالی آن است که فرد متقاضی فرزندخواندگی باید دارای شغل و درآمدی ثابت بوده، بیمه داشته باشد و به طور کلی قادر به پرداخت هزینه‌های خود و کودک باشد.

بنابراین، افرادی که فرزندی را به سرپرستی می‌پذیرند باید تمام هزینه‌ های فرزندخوانده را متقبل شوند. با این حال، در تبصره‌ هایی چنانچه خانواده صلاحیت و شایستگی داشته باشند اما تمکن مالی نداشته باشند کودک به آنها واگذار خواهد شد و حتی می‌توان به آنها کمک مالی نیز کرد.

نکته قابل توجه در اینجا آن است که در صورتی که این دختران پس از اخذ فرزند خواندگی قصد ازدواج داشته باشند، باید همسر آنها نیز به سازمان بهزیستی معرفی شود و روند صلاحیت او نیز بررسی گردد تا در صورت تایید و داشتن صلاحیت فرزند مجددا به هر دوی آنها واگذار شود.

همچنین با توجه به نوع انتخاب دختران مجرد در فرزندخواندگی و همچنین احراز شرایط مورد نیاز آن‌ها از سوی سازمان بهزیستی کشور، زمان تحویل فرزند خوانده به این افراد متفاوت است و نمی‌توان زمان دقیقی را برای این امر در نظر گرفت.

به علاوه، زنان مجرد پس از دریافت فرزندی به فرزندخواندگی باید به یکی از کلینیک‌های مددکاری سازمان بهزیستی کشور مراجعه کرده و تشکیل پرونده بدهند؛ پس از آن بازرسان و ناظران این کلینیک‌ ها حداقل 2 بار در سال از این فرزند و شرایط زندگی او بازدید می‌کنند.

پس از صدور حکم سرپرستی روند اخذ شناسنامه برای فرزند خوانده چیست؟

به طور کلی پس از صدور حکم قطعی سرپرستی، مفاد حکم از سوی دادگاه به اداره ثبت احوال و اداره بهزیستی مربوط ابلاغ می شود. اداره ثبت احوال مکلف است نام و نام خانوادگی کودک یا نوجوان تحت سرپرستی و همچنین مفاد حکم سرپرستی را در اسناد سجلی و شناسنامه سرپرست یا زوجین سرپرست وارد کند. همچنین اداره ثبت احوال مکلف است شناسنامه جدیدی برای کودک یا نوجوان تحت سرپرستی با درج نام و نام خانوادگی سرپرست یا زوجین سرپرست صادر و در قسمت توضیحات مفاد حکم سرپرستی و نام و نام خانوادگی والدین واقعی وی را در صورت مشخص بودن، قید نماید.

به علاوه، اداره ثبت احوال مکلف است سوابق هویت و نسبت واقعی طفل را در پرونده وی حفظ نماید.

لازم به ذکر است، کودک یا نوجوان تحت سرپرستی می تواند پس از رسیدن به سن هجده سالگی، صدور شناسنامه جدیدی را برای خود با درج نام والدین واقعی در صورت معلوم بودن، یا نام خانوادگی مورد نظر وی، در صورت معلوم نبودن نام والدین واقعی، از اداره ثبت احوال درخواست نمایند.

در صورت جدایی والدین سرپرستی کودک به چه کسی واگذار می شود؟

طبق ماده ماده۲۰ قانون مذکور در صورت فوت یا زندگی مستقل و جدایی هر یک از سرپرستان یا وقوع طلاق بین آنان، دادگاه می تواند با درخواست سازمان و با رعایت مفاد این قانون، سرپرستی کودک یا نوجوان را به یکی از زوجین یا شخص ثالث واگذار نماید. رعایت نظر کودکان بالغ در این خصوص ضروری است.

مقالات مرتبط:

شرایط فرزند خواندگی برای خانواده فرزند دار