درمان اعتیاد با نالترکسون
نحوه عملکرد مورفین در بدن
درمان اعتیاد با نالترکسون در سیستم اعصاب مرکزی هورمونی به نام اندورفین وجود دارد که در استرس‌های شدید ترشح شده و باعث ایجاد تسکین و بالا رفتن سطح تحمل در انسان میشود.
ساختمان شیمیایی مورفین (ماده مخدر) شباهت زیادی به ساختمان شیمیایی اندورفین دارد. مورفین موجود در مواد مخدر وارد بدن شده و به شدت به این گیرنده‌ها می‌چسبد و شرایطی را پیش میآورد که در افرادی که مواد مخدر را به صورت طولانی مدت استفاده می‌کنند جدا شدن مورفین از گیرنده‌ها باعث ایجاد اثرات ناخوشایندی میشود و شخص مصرف کننده مواد مخدر مجبور است برای جلوگیری از این علائم همچنان مصرف خود را ادامه دهد یا بالاتر ببرد.
وقتی شخصی به طور طبیعی پاک میشود یا با هر روشی مورد سم‌زدایی قرار می‌گیرد، تنها مورفین موجود در بدنش خارج میشود ولی گیرنده‌های مورفین همچنان به تعداد زیاد در بدن وی باقی می‌مانند که منجر به علائمی مانند وسوسه مصرف مواد مخدر می‌شوند.
نالترکسون چیست؟
نالترکسون آنتاگونیست یا داروی ضد مواد مخدر است. وقتی وارد بدن فرد وابسته به مواد مخدر میشود، مورفین را از گیرنده‌های مورفین جدا کرده و در مدت زمان کوتاهی شخص به شدت دچار علائم ترک یا همان خماری (بی‌حالی) میشود.
بدون مصرف نالترکسون به شرط پاک ماندن بیمار، تقریباً شش ماه طول می‌کشد که این گیرنده‌ها کم شده و به تعداد طبیعی نزدیک شوند. با مصرف نالترکسون به مدت حداقل شش ماه این مدت زمان به سه تا چهار ماه کاهش می‌یابد.
اگر این دارو توسط شخصی که از مواد مخدر پاک شده است مصرف شود نه اینکه علائم خاصی ایجاد نمی‌کند بلکه با از بین بردن گیرنده‌های مورفین باعث کاهش وسوسه مصرف مواد مخدر نیز میشود. پس باید زمانی این دارو را به بیمار تجویز کنیم که مطمئن باشیم سم‌زدایی با موفقیت انجام شده و بیمار کاملاً پاک است. برای اطمینان از پاک بودن بیمار بعد از قطع داروهای سم‌زدایی باید بیمار حداقل به مدت ده تا چهارده روز پاک مانده و هیچ ماده مخدر یا شبه مخدری در طول این مدت استفاده نکند.
بعد از این مدت بیمار به کلینیک مراجعه میکند و در کلینیک از بیمار تست مورفین گرفته میشود و در صورت منفی بودن تست مورفین تست دیگری به نام تست چالش نالوکسان انجام میشود. در صورتی که جواب هر دو تست منفی باشد، بیمار می‌تواند از فردای همان روز روزانه ۵۰ میلی‌گرم نالترکسون به صورت خوراکی مصرف نماید.
مزایای مصرف نالترکسون در درمان و ترک اعتیاد
1- کاهش وسوسه مصرف مواد مخدر در فرد
2- وقتی شخص نالترکسون را در حضور خانواده مصرف میکند میتوان از پاک بودن شخص اطمینان حاصل کرد.
3- شخصی که از داروی نالترکسون جهت درمان و ترک اعتیاد مصرف کرده است، اگر دچار وسوسه مصرف مواد مخدر شود می‌داند که در صورت مصرف مواد مخدر خطر مرگ را بر خود تحمیل میکند. به همین دلیل وسوسه خود را به خوبی کنترل میکند.
4- نالترکسون ایجاد وابستگی نمی‌کند و برعکس در بسیاری از موارد بیماران به بهانه‌های مختلف سعی می‌کنند از خوردن آن سر باز زنند که در این مورد در کلاس‌های آموزش خانواده به خانواده‌های بیماران آموزش‌های لازم داده میشود.
نکاتی در مورد مصرف نالترکسون
- مدت زمان اثر نالترکسون بیست و چهار ساعت بوده و مصرف مرتب آن از اهمیت زیادی برخوردار است.
- اگر شخصی بعد از مصرف نالترکسون اقدام به مصرف مواد مخدر کند سه حالت زیر ممکن است اتفاق بیافتد:
1- مصرف مواد مخدر هیچ گونه اثری روی فرد نمی‌گذارد.
2- شخص به شدت خمار شده و راهی بیمارستان میشود.
3- مرگ به علت مسمومیت با مواد مخدر
- داروی نالترکسون باید حداقل به مدت شش ماه روزانه مصرف شود. در برخی بیماران ممکن است مصرف آن حتی برای بیشتر از دو سال نیز توصیه شود.
- نالترکسون عوارض جانبی خاصی ندارد. در صورت بروز عوارض جانبی حتماً باید این مسئله توسط پزشک درمانگر تایید شود. بدون تایید پزشک درمانگر به هیچ وجه نباید مصرف نالترکسون را قطع یا کم کرد. در برخی بیماری‌ها نیز برا ساس نظر پزشک درمانگر باید تعیین مقدار انجام شود.
- بعداز سم‌زدایی و شروع نالترکسون به بیمار کارت مصرف نالترکسون داده میشود. بیمار باید این کارت را همواره با خود همراه داشته باشد تا در صورت بروز شرایط اورژانسی برای وی داروهای مخدر یا شبه مخدر تجویز نشود.
- در مواردی که استفاده خوراکی این دارو برای بیمار مشکل است میتوان از پلت یا کپسول زیرپوستی آن استفاده نمود. به این ترتیب که دارو در زیر پوست کاشته شده و روی آن بخیه زده میشود و بر اساس نوع کپسول در طول دو، سه یا شش ماه به تدریج جذب میشود.
مقالات مرتبط:
